Harald Radke taraf�ndan Yazar hakk�nda: Harry 1994 y�l�ndan itibaren Almanya'da Aachen'de University of Technology'de bilgisayar bilimi okuyor. Linux'a 1995 y�l�nda geldi.O zamandan beri bununla u�ra��yor ve her zaman bunun ne kadar b�y�k bir yaz�l�m par�as� oldu�una �a��rd���n� belirtiyor. X alt�nda program yazar,grafikleri ve tabii ki oyun oynamay� �ok sever. Di�er hobileri ise yaz� tahtas� oyunlar� oynamak, SciFi okumak, gitar �almak(k�t�!), yemek pi�irmek, Ju-Jutsu �al��mak ve zaman�n� k�z arkada��yla ge�irmektir. ��erik: |
�zet:
Bu Linux alt�nda bilgisayar oyunlar� yaz�l�m�n�n k�sa bir ba�tan g�sterimidir. Ortada Tux OS'ye kolay internet veya veri geli�iminden �ok �ey oldu�unu g�sterilmeye �al���l�yor. Bu g�n Linux ve Oyunlar hakk�nda bir �ok bulu� var.
Hepimiz Tux'u, yani k���k �irin Linux penguenini �nternet komitesinin �al��kan bir �yesi olarak biliyoruz. Bir �ok web sitesi, veri tabanlar�,ISPler ve daha bir �oklar� onun omuzlar�nda ta��n�yor.Apache, sendmail, mySQL...gibi programlar herg�n bu i�letimci sistemin g�venilir, h�zl� ve yeterli oldu�unu ispatlamak i�in Linux alt�nda �al��t�r�l�yorlar. Tux daha �nceden desktoplara giden yolunu kurmaya ba�lam��t�.KDE , GNOME veya GIMP �retici yaz�l�m�n baz� �rneklerindendir,normal kullan�c�n�n bu g�nl�k i�leri yapmaya ihtiyac� vard�r. Sonunda ge�mi�te �o�u insan�n istedi�i �ekici grafik arabirimlerini sa�lad�lar. Ve �imdi Linux'un genellikle kullan�c�lar, bask� ve �irketler taraf�ndan hat�rlanan ba�ka bir y�n� var: oyunlar.
Bu makale Linux'un bu y�n� hakk�nda k�sa bir tan�t�m yapmaya �al��acakt�r.Bunun sonunda da oyunlar ve belirtilen programlarla ilgili daha detayl� bir kaynak listesi bulacaks�n�z Ayn� zamanda LinuxFocus'ta bilgisayar oyunlar� yaz�l�m� y�n�yle de ilgilenen yeni bir kategori ba�latmak d���n�lmeye ba�land�. Bu nedenle size oyunlar hakk�nda ele�tiri yazman�z i�in ihtiyac�m�z var .E�er baz� oyunlar� denemi�seniz veye oyunlara d��k�n biriyseniz, l�tfen deneyimlerinizi ve d���ncelerinizi bir makale ile bizimle payla��n
|
|
Linux alt�ndaki ilk oyunlar, ki ta��mas� olduk�a kolayd�, herhangi bir Unix'de bulabilece�iniz oyunlardand�. Ayn� zamanda ilk Linux kullan�c�lar� bunlar� gerek i� gerek okuldaki i�letim sistemlerinden biliyorlard�. Bu programlar �ok basitti ve �ok az neredeyse hi� grafik i�ermiyordu.�nsanlar�n DOS veya Windows PSlerinden bildikleri oyunlarla mukayese edilemeyecek t�rdendi.Unix'in �al��t�r�ld��� bu kutular� yeterli grafik donan�m�yla donatmak �ok pahal�yd� ve bu kutular reklamdan ba�ka alanlarda kolayca kullan�l�yordu
Ama PClerin evimize gelmesiyle, Linux birden daha �ok metini veya temel ��eyi g�sterebilmek i�n daha g��l� ve daha makul fiyatl� bir �evre buldu. Tux OS'un geli�imi devam etti ve bug�n neredeyse b�t�n grafik uyarlay�c�lar� X Window Sistemi alt�nda destekleniyor. B�ylece uygulamalar ve oyunlar�n daha iyi bir g�r�n���n�n olmas� i�in bir grafiksel �evre sa�lanm�� oldu. Ama bug�n�n geli�mi� uygulamas�n�n �o�unlu�u X ile u�ra�maya ba�lad�.
Programc�lar i�in bir sonraki problem, X'in programlamak i�in biraz karma��k olmas�yd� ve sadece basit bir pencereyi bile g�stermek �ok fazla i� gerektiriyordu.B�ylece i�ler �ok yava� ilerliyordu.X'in kendisi oyunlar�n yava�lamas�n� ve kolay olmas�n� sa�layan bir �ok sistem kayna�� kullan�yordu .Fakat donan�m daha g��lendik�e ve fiyatlar daha a�a�� bir seviyeye indik�e daha �ok talep g�ren bir yaz�l�m haline geldi .Ve zaman ge�tik�e programc�lar bir �ok kodlama k�t�phanesi ve geli�tirme paketleri taraf�ndan yard�m almaya ba�lad�lar.
Daha bir �ok donan�m sa�lay�c�lar� bilgisayar sahiplerinin b�y�yen bir grubu olarak Linux'a �nem vermeye ba�lad�lar. Teker teker s�r�c�ler hakk�nda ikili veya a��k kaynak olarak ,�r�nleri i�in (grafik adapt�rleri, 3D h�zland�r�c�lar� ve ses kartlar�), bilgi toplanmaya ba�land�. Bu g�n Linux bir �ok �o�ulortaml� bile�en i�in ba��ms�z bir destek olu�turuyor .
Ama art�k sadece donan�mc� �irketler de�il oyun end�strisi de Linux'un, bu yeni i�letim sisteminin, fark�na varm�� durumda. B�ylece bir �ok Linux oyunu serbest oldu(mesela GNU general Public License altlnda lisansl�), bunlardan birka� tanesi ticari oyunlard�r.Bu yolla Linux'a daha y�ksek kalitede reklam alma �ans� artm�� oldu. Buna ra�men baz�lar� ticari da��t�mc�lar� Linux'un serbest olu�unu uygun g�rmemi� olabilir,ama bence iyi yaz�l�m her zaman iyi bir fiyata de�erdir.Ve insanlar paran�n Linux sayesinde kazan�ld���n� unutmamal�. Belki yaz�l�m� a��k�a satmak daha az kazand�racak ama bu donan�m ile donat�lacak veya destek sa�lanacakt�r .Bu oyunlarla yap�lamaz.B�t�n yapabilece�iniz oyunlar� satmakt�r ve serbest yaz�l�m�n sat�m�n�n bask�s� oyun �irketlerini sadece bir ka� par�a kod de�il ama insanlar�n almas�n� sa�lamak i�in iyi mal �retmeye y�neltebilir
|
|
Daha �nceden belitti�imiz gibi,bu g�n�n programc�lar� bir �ok de�i�ik ara� tak�m�, k�t�phane, yaz�l�m geli�tirme paketleri (SDKlar) veya tam oyun motorlar� kullanabiliyor. Tabii ki gtk, athena, xforms ve daha ba�ka Xwidget setleri de kullan�labilir. Bu setler daha g�zel bir kullan�c� aray�z� olu�turabilmek i�in daha rahat bir yol sa�lar. Ayn� zamanda bunlar kolay grafikleri ele alma gibi �zellikleri var. Bir �ok oyun i�in bu yeterlidir.Bir�ok kompleks grafiksel i�lemi ger�ekle�tirmesi gerekmeyen programlar kolayca yaz�labilir ve bu g�r�n��le insanlar di�er X uygulamalar�ndan bildiklerini hissettirebilir.
Ama Minesweeper, Mahjong veya Tetris gibi oyunlar bu liblerle kodlanabilirken,i� Warcraft veya Command & Conquergibi real-time strateji oyunlar�na gelirse her�ey daha da k�t�le�ir. 3D vurucular� daha g�zel metinlerle u�ra��r ve kullan�c�y� ekrana ba�lamak i�in �o�u y�ksek framerate sa�lar. (Saniyede bir Ger�ek olmayan veya �ni�li olarak �er�eveleri ekrana getirdi�inizi d���n�n).Genel d���nce bu ihtiya�lar i�in X i�in widget k�t�phanelerinin yeterli olmad���d�r. Ne �anst�r ki h�zl� ve karma��k grafikler i�in tasarlanm�� baz� k�t�phaneler de var.
3D grafiklerine gelirse, Mesa bu g�rev i�in bir numaral� k�t�phanedir. Mesa bir serbestOpenGL uygulamas�d�r.Genellikle vertex ve poligonlar gibi basit temel ��elerinden 3D ekranlar� yaratmak i�in dizayn edilmi�tir. OpenGL bir �nemli g�r�n�m� de yola konmu� oyunlar onun i�n yaz�lm��t�r. B�ylece tamamen tekrar yazmadan bunlar� Linux'a ba�lamak m�mk�n oluyor Mesa'n�n ana drawbacki 3D h�zland�r�c�lar� i�in gerekli donan�m deste�inden yoksun olmas�yd�. Bu donan�m deste�i texturing, fog,alpha blending ve daha bir �oklar� gibi y�ksek sonlu oyunlar i�in zorunludur. Uzun bir zamand�r 3dfx Mesa alt�nda donan�m eri�imi sa�layan tek donan�m sa�lay�c�s�yd�. Bu donan�m� kullanmayan bir �ok kutu, hesaplamalar i�in CPU g�c� kullanmak zorunda kal�yordu ki bu hesaplar performans� olduk�a d���r�yordu. Ama bug�n NVidia Riva128/ZX/TNT/TNT2 chipsetlerini eri�tirmek i�in kulland��� kaynaklar� b�rakt���ndan beri Bir �ok PC kullan�c�s� 3D donan�mlar�ndan yaralanmaya ba�lad�.Ayn� zamanda Matrox G200 �imdi Mesa taraf�ndan destekleniyor. Bir �ok uygulamalar(ve oyunlar) Mesa/OpenGL kullanarak Internette bulunabiliyor.Genelde isimleri GL ile ba�lar.
Girdi ve olay ele al�m�n� sa�layan daha ba�ka k�t�phaneler ve grafiksel yay�nlar i�in SDKlar var.
Bunlar bilgisayar oyunu yaz�l�m� i�in tasarlanm��t�r.SDL,Loki Entertainment
taraf�ndan yaz�lm��t�r ve bu da onlardan biridir. Loki pop�ler PC oyunlar�n� Linux'a ba�lar.Onlar
serbest kulland�klar� k�t�phaneleri herkes kullanabilsin diye b�rak�rlar.
SDL kullan�m� hakk�nda konu�mak i�in Loki programc�lar�n�n ve kullan�c�lar�n
kulland��� mektupla�ma listeleri vard�r.�u aralar SDL kullanan ve a��k kaynak olarak b�rak�lan baz� oyunlar �ok kullan��l�d�r.
SDL'nin yan�ndaki baz� k�t�phaneler: PLib, ClanLib ve PowerPakGam
e SDKd�r.
Fakat oyunlar�n sadece grafikten daha fazlas�na ihtiya�lar� var.Ayn� zamanda m�zik dinlemek ve ses efektleri yaratmak i�in kullan�lan ses paketleri var.Bunlar�n kullan�m� da kolayd�r.Yukar�daki k�t�phanelerden baz�lar� �zellikle oyun geli�imi i�in �zellikleri biraraya getirmek , grafik elde etmek ve ses elde etmek, hatta b�t�n animasyonlar i�in dizayn edilmi�tir.
Oyun tasarlay�c�lar� i�in ba�ka bir yard�mc� grup daha var; engines. Bu SDK'lar belli bir oyun t�r�n� t�m a��lardan �rt�p oyun tasarlama i�lemin� en d���k kodlama seviyesinde soyutlar . 3D insan aksiyon oyunlar� ve macera i�in ya da �u rol yapma oyunlar� (RPGler) i�in Chrystal Space gibi engineler var .
G�rd���n�z gibi Widows alt�ndaki directX gibi standart library/API/toolkit yoktur . Bu , kullan�c�n�n , oyunun ihtiya� duydu�u t�m yaz�l�m par�alar�n� toplamak i�in oyun ihtiya� listesini taramas�n� gerektirir . Ve b�ylece az sonra bilgisayar , �u k���k oyun i�in bir s�r� lib ile dolar . �b�r taraftan programc� belli bir SDK' y� sa�lad��� �zelliklere ve kendi ihtiya�lar�na g�re se�ebilir . Bug�nlerde her Linux box� t�m bu farkl� yaz�l�mlar i�in yeterince b�y�k hard diske sahip olmal� .
|
|
Linux alt�nda neredeyse her t�rl� oyunu bulabilirsiniz . ��inize mola verdi�inizde arad���n�z ka�amak bir e�lence (minesweeper oyunu , tetris , go) ya da d�nyay� �u �irkin yarat�klardan veya robotlardan kurtarmak gerekti�ini hissetmeniz(doom , heretic , descent) , farketmez . Daha sofistike bir�eyler mi istiyorsunuz ? ... Bir kabileye ��k���nden en yukar�lara ��kana kadar liderlik etmek gibi ? Sorun de�il , FreeCiv ya da Civilisation: Call to power y� deneyin . Ehliyetiniz yok mu ? Tamam ,XRacer ya da GlRacer ile kokpite ge�in . G�r�yorsunuz her�ey burada . Linux alt�nda i�letildi�i i�in �o�u oyun , her�eyi daha da heyecanl� yapan �okkatmanl� kabiliyet sa�lar .
Baz�lar� tamamiyle yabanc� olmakla birlikte belki de baz� oyunlar� zaten biliyorsunuzdur . Bilinen t�rlerin yeni oyunlar� , yan�s�ra varolan PC oyunlar�n�n klonlar� ve portlar�...Klonlar kendi grafikleri , sesleri ve verileri ile tamamiyle yeni geli�tirilmi� (tabii ki orjinal programlarla benzer) , daha az ya da cok �zellikleri olan oyunlard�r . FreeCiv buna g�zel bir �rnektir . Portlar genelde tamamen orjinal oyunlar gibi davran�rlar . Her ne kadar portlar �o�unlukla tamamen da��t�lsa da (Civilisation:Call to power gibi) sadece oyunun , yeniden yaz�lmay� gerektiren b�l�mleri ile u�ra�an projeleri de vard�r. Descent , Doom , Heretic ve ALE Clone (warcraft) bu t�r portlard�r . Bunlar� cal��t�rmak i�in oldu�u kadar oyun verilerini sa�lamak i�in de DOS versiyonlar�na ihtiyaciniz vard�r . Ve tabii ki �u arcade ve board oyunlar� , maceralar , e�zamanl�lar , 3D vurucular� , RTS oyunlar� . Bunlar , varolan PC oyunlar� ile do�rudan ba�lant�s� olmayan , mevcut (ya da kimi zaman yeni) oyun kurallar�n� kullan�rlar .
Bu noktada beklentileri biraz d���rme zaman� geliyor . Buralarda bir s�r� oyun projesi var . Bunlar�n hepsi grafi�e d�k�lebilmelerine ve oyun kalitelerin e g�re de�i�irler . Baz�lar� basit , baz�lar� karmas�k , hepsi sabit bir geli�me alt�nda , belki �oktand�r oynanabilir , belki hen�z de�il . Bu y�zden hepsi ile memnun olmay� beklemeyin . Ama adil olun ; �o�u program�n yazar�n bo� vaktinde , para kar��l��� olmadan yaz�ld���n� da d���n�n . �o�u zaman kendi kendilerine , ba�kalar�n�n yard�m� olmadan �al���rlar . Bitmemi� , hatal� hatta do�rudan y�klenemeyen oyunlarla bile sab�rl� olun . Hatalar� rapor ederek , �neriler g�ndererek , hatta belki de grafikler ve sesler tasarlayarak ya da aktif olarak kodlamaya yard�m ederek geli�meyi destek�eyabilirsiniz . B�r oyun yine de geribeslemeye ve yard�ma ihtiyac� olan bir Linux yaz�l�m� projesidir .
|
|
Wine Windows uygulamalar�n�n X alt�nda y�r�mesine izin verir . Sizin favori oyunlar�n�zla da ayn�s�d�r. Baz� oyunlar�n wine ile �al��t�r�lmas� ile ilgili bir s�r� rapor ve ba�ar� �yk�s� vard�r . Ama siz yine de her ne kadar kullan��l� olsa da winen�n hala yap�m a�amas�nda oldu�unu ve stabil olmaktan �ok uzak oldu�unu (hele Win32 yaz�l�m� ile) bilmelisiniz . Yine de denemeye de�er ve bu Linux'un sa�lad��� vas�flara di�er bir kan�tt�r .
|
|
Her�eye ra�men ticari k�s�m hala �ok k���k . ��nk� �o�u programc� Linux'a tamamen yabanc� ve onlar i�in Linux pazar�n�n potansiyelini tahmin etmek olduk� a zor . Yine de baz�lar� bu projelere zaman ve para harcamay� g�ze alabiliyor . Hadi sadece mutlu son i�in beklemeyelim . Mainstream ve Linux versiyonu aras�nda se�im yapabilecekseniz ikincisini tercih edin . Her ne kadar y�lemesi zor olsa da , d�zg�n �al�smasa da ve Linux yaz�l�m�i�ina para �demek ters gelse de .
|
|
Genel anlamda oyunlarda geli�meler olduk�a bu Linu alt�ndaki oyunlar� da etkileyecektir . Bence mainstream PC oyunlar� ve Linux oyunlar� aras�ndaki nitelik fark� ad�m ad�m k���lecek.Ticari kurulu�lar sayesinde ayn� oyunlar� (tamam belki hepsi de�il ) ayn� niteliklerle L�nux'ta da oynama imkan�na kavu�a ca��z . Son olarak ben �ahsen oyunlar�n (di�er pek �ok�ey gibi ) Linux'un ev�m�zdeki bi lgisayarlarda kullan�lmas�n� etkileyece�ine inan�yorum ... Sadece bir oyuncak olarak de�il ama her a��dan ger�ek bir alternetif i�letim sistemi olarak .
Gelecek projeler hakk�nda konu�ursak, LinuxFocus i�in baz� oyun tekrarlar� yazmay� d���n�yorum.Elbette herkes bunu yapmaya davetlidir.Bence bu konu �zerinde vakit harcancak kadar ilgin�..D�r�st olmak gerekirse , kim ger�ekten oyun oynamay� sevmezki ? (-:
|
|
Webpages maintained by
the LinuxFocus Editor team
© Harald Radke LinuxFocus 1999 |
1999-11-05, generated by lfparser version 0.9