[LinuxFocus-icon]
<--  | Strona G��wna  | Mapa Serwisu  | Indeks  | Szukaj

Nowo�ci | Archiwum | Linki | O Nas
Ten dokument jest dost�pny w nast�puj�cych j�zykach: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Russian  Turkce  Polish  

[Photo of the Author]
Guido Socher (homepage)

O Autorze:

Moim pierwszym kalkulatorem RPN by� HP15c i to by�a mi�o�� od pierwszego wejrzenia.



T�umaczenie na j�zyk polski: :
Mateusz Mrozewski (homepage)

Zawarto��:

 

Kalkulatory RPN dla Linuksa

hp-calc and tux

Notka:

RPN to skr�t od Reverse Polish Notatnion (od t�um. ONP - Odwrotna Notacja Polska). RNP zosta�a stworzona w 1920 roku przez Jana �ukasiewicza jako metoda do zapisu wyra�e� matematycznych bez u�ywania nawias�w i klamr. Nauczenie si� RPN zajmuje kilka minut, ale wkr�tce zauwa�ysz, �e ta metoda zapisu jest lepsza do algebraicznego formatu.

_________________ _________________ _________________

 

Wprowadzenie

Kieszonkowe kalkulatory RPN sta�y si� popularne dzi�ki kalkulatorom HP. HP u�y�o tej metody zapisu ju� w swoim pierwszym kalkulatorze w 1968 roku. Je�li poszukasz w internecie to odkryjesz, �e s� nawet fankluby tych kalkulator�w. Na ko�cu artyku�u zamie�ci�em kilka dobrych odno�nik�w. Wi�kszo�� z tych kalkulator�w ma dzi� znaczenie kolekcjonerskie i jest sprzedawanych za wiele wi�cej, ni� by�y warte oryginalnie.

W tym artykule przedstawimy kilka kalkulator�w RPN dost�pnych dla Linuxa. Om�wimy nie tylko emulatory HP, ale tak�e kalkulatoru RPN ca�kowicie niezale�ne od HP.  

Co to jest RPN? Dlaczego RPN?

Kalkulatory RPN uzywaj� stosu i wszystkie matematyczne operacje s� wykonywane natychmiast na ni�szym poziomie stosu. Stos jest u�ywany jako pami�� do zachowania wynik�w, kt�re b�d� potrzebne do obliczenia dalszej cz�ci wyra�enia. Dlatego w�a�nie nie potrzeba nawias�w w kalkulatorach RPN. Najpierw wpisuje si� liczby, odsy�a je na stos, a potem m�wi, co si� chce z nimi zrobi�. Np. aby obliczy�:
(( 3 + 1)^2 + 1) * 4
trzeba wpisa�:
3 enter
1 +      (od razu wida� wynik: 4)

x^2      (od razu wida� wynik: 16)
1+       (od razu wida� wynik: 17)
4*       (ostateczny wynik: 68)
Aby obliczy� to wyra�enie potrzeba 9 przyci�ni�� klawisza i mo�na zobaczy� wszystkie po�rednie wyniki. Robi si� to tak samo, jak przy liczeniu "w my�li" bez kalkulatora. Innymi s�owy, kalkulator jest du�o bardziej "naturalny". Pracuje w ten sam spos�b jak nasz "m�zg".

Gdyby por�wna� do to kalkulatora algebraicznego, potrzeba 12 naci�ni�� w tym wyra�eniu i nie mo�na zobaczy� wynik�w po�rednich. Zaletami s�:  

Kalkulatory

Zacznijmy z kilkoma prostymi kalkulatorami, kt�re mo�ena przetestowa� w przegl�darce podczas czytania artyku�u, a po�niej przedstawi� mocniejsze "maszyny".
 

rpnjcalc

Ten kalkulator u�ywa Javascript. To m�j w�asny projekt i dzia�a w nowoczesnych (!) przegl�darkach (nie dzia�a prawid�owo w operze 5/6, netscape 4, konqeror). Jest inny id wielu innych kalkulator�w javascript, poniewa� mo�na u�ywa� tak�e klawiatury do wpisywania liczb i podstawowych operacji matematycznych. Poprostu kliknij tutaj i przetestuj go

Nazwa:rpnjcalc
Strona domowa:http://main.linuxfocus.org/~guido/javascript/rpnjcalcallver.html
Licencja:GPL

 

hp-35

Ten kalkulator u�ywa Javascript tak�e, ale k�adzie wi�kszy nacisk na wygl�d zbli�ony do prawdziwego kalkulatora kieszonkowego HP-35. Mo�na go przetestowa� tutaj
Je�li naprawd� chcesz go u�ywa�, wtedy polecam pobra� plik zip, poniewa� u�ywa on obrazk�w gif i odpowied� jest o wiele szybsza, gdy u�ywasz go lokalnie. Nale�y r�wnie� zauwa�y�, �e ten kalkulator nie dostarcza takiej samej funkcjonalno�ci jak prawdziwy HP35. Np. mo�e on wykonywa� obliczenia trygonometryczne w zakresie stopni (0-360).

Nazwa:hp-35
Strona domowa:Nieznana, pobrany z www.hpmuseum.org. Pobierz tutaj:hp-35.zip
Licencja:GPL

 

dc

Ten kalkulator jest star� komend� Uniksa. Znajdziesz go nawet na najstarszych systemach uniksowych. Mo�e wykona� tylko podstawow� arytmetyk�, ale radzi sobie z bardzo d�ugimi liczbami. Aby go uruchomi� wpisujesz dc, nast�pnie wpisujesz liczb�, a po niej liter� "k" (np. 6k i wci�nij enter). To ustawia precyzj�. Teraz mo�esz wykona� obliczenia (+-*/) i wypisa� najni�szy poziom stosu wpisuj�c "p". Ko�czysz prac� wciskaj�c ctrl-d.

Nazwa:dc (desk calculator)
Strona domowa:Cz�� ka�dego systemu uniksowego. Pod Linuksem paczka zawieraj�ca dc nazywa si� bc (od t�um. w Debianie woody bc i dc to osobne paczki i osobne kalkulatory !!!)
Licencja:zazwyczaj taka sama jak licencja Uniksa

 

vc.pl

Ten kalkulator jest napisany w Perlu. Jest to interesuj�ca implementacja, poniewa� jest to kalkulator wektorowy. Mo�esz go oczywi�cie u�y� do normalnej artymetyki, poniewa� pojedyncza liczba jest wektorem jedno wymiarowym. Zawiera on zintegrowany system pomocy (po prostu wpisz help). Instalacja jest �atwa poniewa� wykorzystuje on samodzielny modu� perla.

Nazwa:vc (vector calculator)
Strona domowa:http://vc-calc.sourceforge.net/
Licencja:GPL

 

x48

Ten kalkulator jest emulatorem HP-48. Oznacza to, �e mo�esz uruchomi� na nim prawdziwy kod z HP. Ten kalkulator poprostu implementuje emulator. Musisz za�adowa� prawdziwy ROM HP-48. x48 ma licencj� GPL, a ROM oczywi�cie jest pod prawami autorskimi HP. Oryginalny kalkulator hp48 nie jest ju� produkowany przez HP, wi�� HP pozwala na pobranie obraz�w ROM od roku 2000. Notatka: Mi�o jest mie� taki kalkulator na ekrenia monitora, ale to nadal nie jest idealny zamiennik dla oryginalnego HP-48, poniewa� x48 ma nieznut dobry interfejs klawiatury. Dlatego przez wi�kszo�� czasu b�dziesz prawdopodobnie korzysta� z myszki, co jest raczej powolne.

Poniewa� x48 jest emulatorem, potrafi on wykona� wszystkie operacje dok�adnie jak HP-48. Najnowsza wersja jak� znalaz�em to 0.4, kt�ra ju� ma kilka lat, jednak�e pracuje bez �adnych problem�w. Wersja 0.4 potrzebuje ma�ej �atki do skompilowania na wsp�czesnym Linuksie. Znajdziesz oryginaln� instrukcj�, kilka obraz�w ROM, �atk� i dodatkowe instrukcje na "szczeg�owej stronie x48" poni�ej.

Nazwa:x48
Strona domowa:ftp://www.sunsite.unc.edu/pub/linux/system/emulators/
Szczeg�y o x48: "szczeg�owa strona x48", instalacja, dokumentacja, obrazy ROM (zobacz tak�e odno�niki na ko�cu artyku�u, aby znale�� wi�cej obraz�w ROM)
Licencja:GPL, ale potrzebujesz obrazy ROM HP

 

hp67

Ten kalkulator ma pe�n� funkcjonalno�� prawdziwego hp67, ale zosta� ca�kowicie przepisany i jest niezale�ny od kodu hp67. To nie jest emulator. Interfejs wygl�da troche prosto (ncurses), ale funkcjonalno�� jest bardzo dobra. Dostarczany jest z doskona�� dokumentacj� w formie stron podr�cznika systemowego (zobacz odno�niki poni�ej). Mo�na go nawet zaprogramowa� jak prawdziwy hp67. Aby zacz�� go programowa� wciskasz "prog", a nast�pnie wpisujesz program, zaczynaj�cy si� od label nazwa_etykiety, a opuszczasz tryb programowania koszystaj�c z "immed". Aby wykona� program u�ywasz "run nazwa_etykiety". Tutaj jest ma�y przyk�ad. M�j przyk�ad jest troch� kr�tki, gdy� impelentuje tylko podnoszenie do kwadratu, ale poka�e Ci jak programowa� hp67:
prog (rozpocz�cie trybu programowania)

label myprg
ENTER
*
rtn
immed (zako�czenie tryby programowanie)
Mo�esz teraz wpisa� "run myprg" aby wykona� x^2.

Nazwa:hp67
Podr�cznik:Strony podr�cznika hp67 w formacie html
Strona domowa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Licencja:GPL

 

kalc

kalc jest r�wnie� uruchamiany z linii polece�. Wykorzystuje bibliotek� readline i ma kilka funkcji "uzupe�niania komend". Pracuje z liczbami rzeczywistymi i zespolonymi, liczbami ca�kowitymi nieograniczonego rozmiaru, z liczbami rzeczywistymi dowolnej precyzji. Dokumentacja jest r�wnie� bardzo dobra (zobacz pliki pdf poni�ej).

Nazwa:kalc
Podr�cznik:kalc.pdf 230K
Strona domowa:http://sourceforge.net/projects/kalc/
Licencja:GPL

 

dcalc

Ten kalkulator jest r�wnie� oparty o bibliotek� ncurses i jest uruchamiany na konsoli. Nie jest programowalny jak hp67, ale jest dobry do konwersji liczb z notacji szesnastkowej na binarn� i dziesi�tn�.

Nazwa:dcalc
Strona domowa:http://www.ibiblio.org/pub/Linux/apps/math/calc/
Licencja:GPL

 

rpncalc

Ten kalkulator jest tak�e przeznaczony do uruchomienia na konsoli, jednak nie jest opary o bibliotek� ncurses. W zwi�zku z tym jest bardzo podobny do "dc". Implementuje on funkcjonalno�� HP28. Jest jednak�e o wiele bardziej zaawansowany ni� "dc". Obs�uguje on liczby zespolone, wektory i macierze. rpncalc jest cz�ci� Debiana.
Nazwa:rpncalc
Strona domowa:http://www.gnu.org/directory/science/math/rpncalc.html
Licencja:GPL

 

gdcalc

Jest to ca�kiem sympatyczny kalkulator z graficznym interfejsem u�ytkownika gtk. Mo�na go skonfigurowa� zar�wno jako kalkulator RPN i algebraiczny. Oferuje on 4 tryby: naukowy, finansowy, statystyczny i tryb konwersji liczb nazywany trybem programowania. Ten tryb jednak nie ma nic wsp�lnego z programowaniem kalkulatora (jak x48 czy hp67). Oferuje on wszystko, czego mo�na wymaga� od kalkulatora biurkowego.
Nazwa:gdcalc
Strona domowa:http://bhepple.freeshell.org/dcalc/unix/
Licencja:GPL

 

grpn

Ten kalkulator RPN jest r�wnie� oparty o interfejs u�ytkownika gtk. Oferuje on podstawowe operacje algebraiczne i trygonometryczne.
Nazwa:gdcalc
Strona domowa:http://lashwhip.com/grpn.html
Licencja:GPL

 

galculator

Ten kalkulator jest funkcjonalnie bardzo podobny do gdcalc. Mo�esz go skonfigurowa� do pracy w trybie RPN i algebraicznym. Umo�liwia on konwersj� binarny/szesnastkowy/dziesi�tny i posiada wszystkie podstawowe funkcje naukowe.
Jednak�e u�ywa on najnowszych bibliotek gtk (gtk 2.2). Pojawiaj� si� w zwi�zku z tym problem z instalacj� na starszych Linuksach. W zamian za to jest dobrze zaprojektowany i posiada przyjemy interfejs u�ytkownika.

Aby korzysta� konwersji jednostek musisz zainstalowa� komend� units(1) (ftp://ftp.gnu.org/gnu/units/, cze�� wi�kszo�ci dystrybucji Linuksa).
Nazwa:galculator
Strona domowa:http://galculator.sourceforge.net/
Licencja:GPL

 

calcoo

Jest to stary kalkulator. Mo�na go u�ywa� w trybie RPN i algebraicznym. Jest dobry do podstawowej algebry i trygonometrii.
Nazwa:calcoo
Strona domowa:http://calcoo.sourceforge.net
Licencja:GPL

 

Kalk

To nie jest podstawowy (ale darmowy) kalkulator RPN dla palmtop�w. Palmtopy nie korzystaj� z Linuksa, ale prezentuj� ten kalkulator, gdy� jest on dost�pny na licencji GPL (�adko�� dla oprogramowania palmtop�w).
Nazwa:kalk
Strona domowa:http://www.klawitter.de/palm/kalk.html
Licencja:GPL

 

GCalc

To nie jest kalkulator RPN, ale jest on nadal bardzo u�yteczny. Jest to graficzny kalkulator online oparty o jave. Aby z niego skorzysta�, potrzeba wtyczki java dla mozilli lub netscape'a, cz�� paczki jre z blackdown.org. Mo�na od razu rysowa� wykresy w przegl�darce obs�uguj�cej jave.
Nazwa:calcoo
Strona domowa:http://humblestar.net/GCalc/
Licencja:GPL
 

Wnioski

Jak mo�na zauwa�y�, instniej� kalkulatory RPN zaspokajaj�ce wszytskie gusty. Prawdopodobnie jest du�o wi�cej kalkulator�w RPN, ale te wymienione powy�ej s� na licencji GPL.  

Odno�niki

 

Dyskusja dotycz�ca tego artyku�u

Komentarze do dyskusji:
 Strona talkback 

<--, back to the index of this issue

Strona prowadzona przez redakcj� LinuxFocus
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org
t�umaczenie:
en --> -- : Guido Socher (homepage)
en --> pl: Mateusz Mrozewski (homepage)

2004-02-04, generated by lfparser version 2.45