Home Map Index Search News Archives Links About LF
[Top bar]
[Bottom bar]
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  Deutsch  Francais  Italiano  Nederlands  Turkce  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
taraf�ndan Georges Tarbouriech

Yazar hakk�nda:

Georges uzun s�redir Unix (ticari veya serbest) kullan�c�s�d�r. On y�ld�r OSes'de a� y�netimi sorumlusu ,sistem operat�r� ve uygulama geli�tirme sorumlusu olarak �al��maktad�r. Sadece ho� bir de�i�im olmas� i�in , bo� zamanlar�n� eski 2 bilgisayar� ile ilgilenerek (bir Amiga ve bir NeXT station) ve serbest yaz�l�m projelerine kat�larak ge�irir.


��erik:

Window Maker, NeXTStep'in ruhu

�eviri : El�in G�ksel

[Illustration]

�zet:

Window Maker 0.61.1 NeXT'in pencere y�neticisine benzer son s�r�m�d�r.



 

Giri�

Ba�ka bir pencere y�neticisinden bahsediyoruz. Evet, ama bu al���lagelmi�in d���nda birsey. E�er yeteri kadar Windows yede�iniz varsa, Window Maker tam size g�re.

Linux d�nyas�nda, �a��rt�c� bir y�nelim var: "Windows esinlenmesi". En temel pencere y�neticileri, fvwm ve bunun t�revleri bunun tipik �rnekleridir. Masa �st� ortamlar� i�in, ki bu en k�t�lerinden biri: KDE, Windows ve CDE kar���m�d�r. (CDE: Muhtemelen ticari Unix d�nyas�nda ����m�� yaz�l�mlar�n galibi! �zellikle, Solaris 2.6'nin alt�nda, di�er komik �eylerin aras�nda, baz� men� ��elerini kodlamak bile unutulmu�. GNOME, ger�i KDE'den daha kendine �zg�d�r, ayn� yolu takip eder. ��phesiz, bu �zellik belli say�da Windows kullan�c�s�n�n dikkatini Linux'a �ekmeye yaram��t�r. Bunlar benim bu ortamlara kar�� hi�bir ilgim olmad��� anlam�na gelmez. Genelde bize �ok ilgin� ara�lar sa�lar.

Pencere yap�c�s�, Dan Pascu ve Matt Hawkins'in yard�m�yla Alfredo Kojima'nin �al�smas�d�r. Di�er bir�ok insan bu projeye kat�lm��t�r ve hepsini adland�ramay�z. Ger�ekten, WM'daki en �nemli nokta g�r�n���d�r. NeXTStep'i bilen memnun insanlar benzerlikten daha fazla �eyler bulucakt�r. WM, NeXT GUI'nin tam bir kopyas�d�r.


next24.jpg

NeXT, tek olan!


Felsefesi ayn� zamanda ayr�nt�lara da dikkat eder ve biraz merak ve eski al��kanl�klar� unutmay� gerektirir. Daha sonra buna de�inece�iz.

 

Y�kleme

WM'i burada bulabilirsiniz. http://www.Window Maker.org libPropList 'i ayn� y�reden indirmeniz ve WM' den �nce derlemeniz gerekmektedir. Eger bu kitapl���n daha �nceki s�r�m�ne sahipseniz, onu at�n gitsin! E�er daha fazla ikon ve tema istiyorsan�z Window Maker-extra-0.*.* ' i indirebilirsiniz.

Derleme i�leminden �nce README ve INSTALL dosyalar�n� okuyun
jpeg, tiff, vb. deste�i ile derleyebilmeniz i�in kar�� gelen kitapl�klara gereksiniminiz olacakt�r.. README ve INSTALL dosyalar�n� derleme i�leminden �nce okuyun, daha sonra i�inize yarayacakt�r. �zellikle sizi gerekli paketler ve bunlar�n s�r�mleri hakk�nda haberdar etmeye yarayacakt�r. �rne�in, lex ve yacc olmadan (veya flex ve bison ikisinin de yerini tutar) WM'i kurman�z m�mk�n olmayacakt�r. Linux da��t�m�n�z�n (veya di�er OS) bir par�as� olmadan xgettext'i kurdu�unuzu d���n�n.

WM 'in yeni s�r�m�n� kurmak isteyen RedHat kullan�c�lar�n�n da��t�m ile gelen RPM' yi silmeleri gerekecektir. Benzer durum SuSE i�in de ge�erlidir. WM her Unix ortam�nda kurulabilir, (ve Linux bir Unix dir , bunu yeteri kadar s�ylemiyoruz),ama baz� ayr�nt�lara dikkat edilerek.


sgi.jpg

Irix 6.5.3 alt�nda Pencere Yap�c�s�(O2)

G�r�n�� se�eneklerine gerek duyulabilir. Da��t�m bir FAQ i�ermektedir. Olduk�a tamamlanm�� dok�man de�i�ik bi�imlerde elde edilebilir. Bir kere okumay� tamamlad�ktan sonra (evet,evet!) i�in can al�c� k�sm�na ge�ebilirsiniz:

./configure

make

make install

Eger WM'i GNOME veya KDE destegi ile kullanmak istiyorsan�z:
./configure --enable-gnome ya da --enable-kde
yeterli olacakt�r.

E�er Linux kullan�yorsan�z, kitapl�k yolu /etc/ld.so.conf olu�ur olu�maz, kurulumdan sonra Idconfic' i �al��t�r�n. Linux kullanmayanlar�n yolu olu�turmas� i�in LD_LIBRARY_PATH degi�kenini kullanmas� gerekecektir. Her�ey /usr/local 'de otomatik olarak kurulmu� olacakt�r.Elbette bunun sizin yol tan�m�n�zda bulunmas� gerekmektedir.Baz� OSes' larda /usr/local/bin 'in yol tan�m�n�z�n ilk ��esi olmasi gerekmektedir. Baz� kitapl�klar i�in: /usr/local/lib 'in OS ile birlikte Solaris gibi ilk olmas� gerekmektedir.
E�er root de�ilseniz, de�isik yollarda anlat�m yukar�da ad� ge�en dosyalarda verilmi�tir.

Ve son olarak en iyisi: E�er derleme i�lemini sevmiyorsan�z, WM; RPM, DEB, vb. paketi olarak bulunabilir.

 

Window Maker Kullan�m�


�ekillendirme

Derleme ve kurulum i�leminin ard�ndan wmaker.inst program�n� �al��t�r�n. Bu t�m gerekli dizinde altdizinlerin ve .xinitrc veya .xsession gibi bir ba�lang�� dosyas�n�n kendi ev dizininizde olu�mas�n� sa�layacakt�r. E�er belirtilen yollar� takip ederseniz, bir daha startx �al��t�rd���n�zda WM'in i�erisinde olacaks�n�z. Eger xdm veye benzerini X ortam�n� kapatmak i�in kullan�rsan�z bu biraz karma��k olacakt�r.

�imdi GUI'nizi �al�st�rmaya ba�layabilirsiniz.

- Tercihler


WPrefs program� tercihlerinizi otomatik olarak y�neticektir. WM ve NeXT aras�ndaki paralellik: Ayn�d�r!


wprefs.jpg

24 bitlik g�r�nt�de (1024x768) Pencere yap�c�n�n �zellikleri

��letim tarz� sadece kullan�c� rahatl�kl� de�il ayn� zaman da apa��kt�r. Balon yard�m� gerekti�inde kullan�labilir. Nas�l oldu�unu ke�fetmek size kalm��t�r.

- Dock


WM'in NeXT'den ge�en �zelli�i "dock" tur. Dock; ekran�n sa� taraf�nda dizilen ikonlar s�tunudur. Her ikon, kar�� gelen uygulamay� �st�ne �ift t�klayarak ba�latmak i�indir. Bir uygulama nas�l dock haline getirilir? Oras� size ait, ke�fetmenin keyfinin bir par�as�! Men�leri mi tercih ediyorsunuz? Onlar�n tamam�n� de�i�ik yollarla belirtebilirsiniz, az ya da �ok karma��k. Sizinki de ke�fetmeye kalm��. Elbette hepsi de, sizin tercihinizdeki dile ba�l� olarak yerle�tirilebilir.

- Clip


En son olarak fakat hi� de k���msenmeyecek b�l�m ; "clip"

Clip; ekran�n sol �st k��esindeki ikondur. Bu nesne bir�ok ilgin� �zellikler b�t�n�d�r. Di�erlerinin aras�nda, ka��t i�in bir yerine konulan yede�i olabilir.

Hay�r WM'de ka��t yoktur. Ama onsuz da yapabiliriz... Asl�nda, herkes de�il. Bir kere bizim felsefemiz �z�mlendi�inde clip'in g�c�ne �a��racak ve �o�unuz bir daha ka��t istemeyeceksiniz. E�er bir tane isterseniz, desteklenmi� ortamlardan ka��t kullanabilecek veya Blackbox bbpager'i buradan indireceksiniz : http://bbtools.windsofstorm.net


G�r�nt�

Linux alt�nda en bilinen problem, geni� kapsamda donan�m bi�imlerinin sorunu olmakla birlikte, g�r�nt�d�r.

Hangi ��z�n�rl�k, hangi derinlikte?

A��kt�r ki bu sizin grafik kart�n�za ba�l�d�r. E�er kart�n�z 24-bit g�r�nt�y� destekliyorsa, devam� sizi ilgilendirmez. Eger 8-bit'i destekliyorsa, bu farkl� bir hikayedir. ��z�n�rl�k ve WM'e tahsis edilen renkler aras�nda uyu�ma sa�laman�z gerekecektir. WPrefs'de , 8-bitlik g�r�nt� i�in olan otomatik ayar iyidir. B�rak�n �yle kals�n! (Asl�nda, onlarla oynaman�z� engelleyen bir�ey yoktur.) ��z�n�rl�k i�in, daha y�kse�i, daha iyisi. A�a��daki ekran tahminlerine bakarak karar�n�z� verin. Kaynaklar� korumak i�in, tema ve arka taban resimlerinden ka��n�n ve a��k renk arka plan kullan�n.

Farkl� ayarlamalar� test edin ama �unu hat�rlay�n ki: bu herzaman bir uyu�mad�r.


sun.jpg

Solaris 2.6 (1152x900) alt�nda WM


amiga.jpg

RedHat 5.1 Amiga (1280x1024) alt�nda WM

 

Uygulamalar

Uygulamalar Linux ve elbette WM ile iyi �al��an di�er serbest Unix'ler i�in elde edilebilirdir. Bununla beraber, baz� �zel uygulamalar da elde edilebilirdir. Bunlar ufak dock kullan�mlar� olabilece�i gibi, NeXT g�r�n�m�nde olan daha b�y�k uygulamalar da olabilir.
�lki buradan bulunabilir http://www.BenSinclair.com ve di�erleri de buralardan http://www.linuxapps.com ya da http://www.freshmeat.net
Mailer, postilion, NeXT postac�s�n�n birebir �rne�idir ve FSViewer ayn� sat�rlar boyunca olan bir dosya y�neticisidir. Daha bir �ok uygulama vard�r fakat burada hepsinden bahsetmek m�mk�n olmayacakt�r.

 

GNUStep

Window Maker GNUStep projesinin bir par�as�d�r, OpenStep'i en fazla say�da ortama ta��mak i�in. OpenStep'in temeli Nesneye Y�nelik C'dir ve nesneye dayal� geli�im i�in bir geli�tirme ortamd�r. Ne yaz�k ki, OpenStep NeXT'in sonunun ba�lang�c�d�r.
OpenStep NeXTStep'i ba�ka bir OS'in ba��na "ta��mak" �zereydi.(Solaris, sonland�r�lm�� de�il...) Vurgu geli�im zaman�nda yerle�tirildi fakat, art�k unutal�m, Interface Builder, NeXT ara� kutusunun en g�zeli, �imdi bildi�imiz t�m ara� kutular�n�n "babas�". Benim al�ak g�n�ll� fikrime g�re, daha hi�bir �ey ona e�de�er olamad�.
Mant��a ayk�r� g�r�n�yor ki, bu makina ve bu OS devrimsel bir �ekilde marketin b�y�k bir k�sm�n� ele ge�iremedi. NeXT'in en son giri�imi daha �nceki her�eye benzer �ekilde bir ticari geri tepme oldu. NeXTStep i�istasyonlar� yerine ki�isel bilgisayarlar� hedef ald�. Bu �ok pahal�ya patlad� ve sonu� olarak NeXT sadece Apple taraf�ndan sat�n al�nmak i�in aktivitelerini durdurdu. �aka? NeXT Apple ortak-bulucusu Apple taraf�ndan yarat�ld�, Steve Jobs!
Bu tekrar niye? ��nk� on y�l �nce, NeXT de�i�ik �ekillerde geri geldi. Serbest yaz�l�m d�nyas�ndaki �r�n projelerinin b�y�k bir k�sm� NeXT g�r�n���ne dayal�yd�. GNUStep bunun en belirgin �rne�i. Buray� ziyaret edin http://www.gnustep.org.
Sonunda, Apple son i�lem yapabilen bir OS sunuyor, MAC OS X, b�t�n�yle NeXTStep'in ev elbisesi giymi� hali. �lk �nce reddedilip daha sonra �al�nman�n ard�ndan (adlar� bende var, ama hat�rlamak i�in ekran tahminlerine bak�n), bir �ok insan NeXT'in eskimedi�ini fark etti. Bu g�steriyor ki 1987 de ilk s�r�m�n� yapt���nda zaman�n�n ne kadar �tesindeydi! Sistem �nceleri Unix BSD 4.2 biraz daha sonras�nda 4.3 alt�nda �ok uygun bir Mach �ekirde�ine dayan�yordu.
Bunu sevebilir ya da nefret edebilirsiniz, ama de�i�memi� kalamayacaks�n�z.
E�er bu muhte�em �r�ne ilgi duyuyorsan�z, Window Maker bunun �ncesine olan ilk ad�m. Sonras�nda, hi�bir �ey sizin projenin geriye kalan k�sm�na kat�lman�z� durduramaz.

 

Gelecek

WM 0.61.1'inci s�r�m�nde. �ok kararl�, �ok kaynak kullanm�yor ve olduk�a h�zl� yay�l�yor.Y�n� biraz de�i�ebilir ��nk� GNOME projesine eklenebilir. Belki o zaman 2 farkl� �r�ne do�ru ilerleyebiliriz: �u an var olan ve GNOME'a eklenmi� olan. Bekleyelim ve g�relim!

Sonu� olarak, eger GUI'yi Redmondlomaniac'in "�r�nlerine" gereksinim duymadan kullanmay� severseniz, Window Maker'a ge�in ve zevkini ��kar�n!

 

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 

G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Georges Tarbouriech, FDL
LinuxFocus.org

Buray� klikleyerek hatalar� rapor edebilir ya da yorumlar�n�z� LinuxFocus'a g�nderebilirsiniz
�eviri bilgisi:
fr -> -- Georges Tarbouriech
fr -> en Georges Tarbouriech
en -> tr El�in G�ksel

2001-03-22, generated by lfparser version 2.9