taraf�ndan André Pascual <apascual(at)club-internet.fr>
Yazar hakk�nda:
Ba�larda ed�striyel tasar�mc�, �imdinin �retim profes�r� olarak CAD dersi verir.
Bilgisayar grafikleri, �zellikle de 3 boyutlu grafikler tutkular�ndan birisidir.
T�rk�e'ye �eviri:
Ceyhun Elmas <ceyhun.elmas(at)linuxfocus.org>
��erik:
|
QCAD: Linux teknik �izim
�zet:
QCad 2B CAD sistemidir ve bu sistemle kolayl�kla planlar �izebilir ve bunlar� de�i�tirebilirsiniz.
Genel Notlar
"plan" bir �al��ma ya da �retim a�amas�n�n iki boyuta indirgenmi� nesnesel �eklidir.
�izimin i�eri�inde bulunan her elemntin boyutlar� kesin olmal�d�r , hangi �l�eklemenin kullan�ld��� �nemli de�ildir.
CAD programlar�n�n Sketch, Illustrator ya da Corel Draw gibi vekt�rel �izim ara�lar�ndan fark� ger�e�i daha �ok ya da az temsil ediyor olmas�d�r.
CAD ile plan ilk olarak kesin olmal�d�r. Resimlere (�izim) ge�i� daha �ok estetikle ilgilidir.
QCad'in Y�klenmesi
Bu yaz�da qcad-1.4.x s�r�m� kullan�ld� ve Redhat'in uygulamalar CD'sinden y�klendi.
Mandrake da��t�mlar� da paket olarak haz�r. Di�er da��t�mlar da benzer paketlere sahipler. Son s�r�m�n� indirmek i�in http://www.qcad.org/ y�resine g�zat�n. Qcad, GUI kitapl��� olarak QT 2.2'ye gereksinim duyar.
Biraz teori
�lk kayna�� olu�turmaya ba�lamdan �nce CAD mant��� ve tan�mlar�n� anlamal�s�n�z.
entities
Bir entity aray�zde programa bildirilen bir elementdir.Bu bir segment, arc... gibi geometrik karakterde konumunu (vertical, tangent...), ba�lang�� ve biti� noktalar�n�,
boyutu (birebir, kooordinatl�, merkez...), niteli�i (renk, kal�nl�k ...) ve ba�l� oldu�u katmand�r (mavi ��kt�) .
Genellikle bir entity yaratmak i�in bunlar gereklidir:
- bak�� a��n�z�n �al��t���n�z katmana tan�mlanmas�
- niteliklerin tan�mlanmas�
- do�al se�imler: d�z �izgi, segment, �ember,
elips, nokta,e�ri, hatch, yaz�...
- to indicate the geometric framework of the construction:
horizontal, oblique, concentric, vertical...
- k�s�tlar�n belirlenmesi
Bu �al��man�n sanal olmas�yla sonu�lan�r fakat do�ru c�mle �u �ekildedir:
�emberin yar��ap� X merkezden ge�erek sa� klikle belirlenen sonnoktaya de�in �izilir. gibi.
Noktalar istenen noktalar�n yan�nda farenin sol butonuyla belirlenmelidir.
Yerle�tirme <snap> ismi alt�ndaki herhangi bir yer olacakt�r. �rne�in
yatay d�z �izgi entity s�n�r�na de�en �izgidir. takip eden men� ve alt men�lerle haz�rlanm��t�r :
Not: �lk ba�lang�c� fareye sa� klikleyerek ve "paper" butonu �zerine gelerek yapabilirsiniz.
Katmanlar
Ba�kayerlerde seviyeler, planlar, mavi ��kt�lar olarak adlandr�l�r.
Ger�ekte sel�loidlerin sanal k�mesini a��klar. Her sel�loid �izimden bir par�a i�erir,
bir b�t�n olarak tan�mlan�r, e�er yukar�dan k�meye bakarsan�z bu saydaml��a te�ekk�r edersiniz.
Katman k�me i�inde hareket edebilir, silinir (fakat bu i�lem yaln�zca bunu i�eren �izim par�as�n� etkiler)
, donar ya da g�r�nmez olur.Yaln�zca o an aktif olarak �al��t���n�z yerin katman� a��kt�r.
Yapt���n�z i�lemler yaln�zca oray� etkiler. Renkle ilgili bir i�lem yapt���n�zda sonra
�izgi tipleri ya da kal�nl�klar� ve �izdi�iniz t�m entityler bunlara benimsenmi� de�er olarak
sahip olacakt�r. Bununla birlikte �zelliklerden k�rm�z� katman �zerinde maviyi bir entity olarak atayabilirsiniz.
Karma��k �izimler i�in �nce bir katman �zerine �al��acak sonra di�erlerini kesin olarak g�r�n�p g�r�nmeyece�i,
yaln�zca bir par�an�n ��kt�s� gibi i�lemlerde kullanacaks�n�z, b�yle durumlarda de�i�im sizin i�in zor olmayacakt�r.
Durum �izgisi
Durum �izgisi ana pencerenin alt�nda bulunur. Bu CAD yaz�l�mlar�na �zg� de�ildir fakat gerekli de de�ildir. It
Komut olarak pek ba�ar�l� i�lemler yan�mlanabilir, program durum �izgisinde i�lemi g�sterir , bunu izlemeli ve bilginiz d���nda neler oldu�unu g�rmelisiniz.
Bu i�elmin sonuna dek s�rer. Bununla birlikte CAD oturumlar�n�z�n +-@-#!! gibi bir a��klamayla sonlanmas�n� istemiyorsan�z g�r�nt�lenen bu bilgileri okumak gereklidir.
E�er tasar�mc� d�zg�n ve sistemtik �al���rsa CAD sonu�lar� kusursuz olacakt�r.
�izim y�ntemleri
Bunu yapman�n pek �ok yolu var, en az�ndan 2 tanesi �ok iyi sonu� veriyor.
Her iki y�ntem de boyutsuz (�ok uzun) �izgiler �zerine draft tabanl� fakat d�zg�n oranl� konumlardad�r (birini uzakl��� di�eriyle k�yaslan�r).
Bu d�z �igiler, DTM ya da SoildWork ve TSCadDraw geometrilerinde yatay ve d��ey �izgiler olarak adland�r�l�r.
�lk y�ntem noktalarla desteklenmi� olarak bu d�z �izgiler �zerine profil tabanl� tan�mlamalar i�erir.
Yaz�n�n geri kalan�nda izleyece�imiz �rnek bunun bir uygulamas� olacak.
�kinci y�ntem kesi�en �izgilere tamamlama profilinin tan�mlanams�yla elde edilir.
QCad ile bunu yapmak i�in sa� butona klikleyerek geriye ana men�ye d�nmeli <edit><Trim two object>
se�meli ve �izgi �zerine kliklemelisiniz. E�er dilerseniz �izgi �st�nde bir sonraki klikle trimleyebilirsiniz.
Burada nesnelerin d�zenlendi�i 3 �rnek bulunuyor :
Takip etti�imiz bu resimde sar� kutu se�ili fonksiyonlar� g�sterir, dipnot: QCad
'in kendisi taraf�ndan renklendirilmez, ve mavi �arp�lar klikledi�iniz k��e noktalar�d�r.
<Trim objects> fonksiyonuyla bir elementi di�erine e�de�er duruma getirebilirsiniz. �lk olarak e� yapmak istedi�iniz par�a �zerinde (1)
kliklemek ve 2. (2) ilk kesi�en eleman �zerine.<Bevel> fonksiyonuyla, �nce kenar�n X ve Y de�erlerini belirlemek �nemlidir, trimli ise sonuncu de�ilse
eleman �zerine kliklenerek bevel yap�l�r.
<Round> fonksiyonu ve kesi�en �izgilerle �al���rken izlenen ad�mlar ayn�d�r.
�unu s�ylemeliyiz ki QCad kullan�c�dan basit olmay� dener ya da sizin se�iminizle size yard�m etmeyi.
Ger�ekte devam eden 2. eleman�n se�imine gerek duyan fonksiyon aktif durumda iken, sonraQCad
bu i�aret�i yak�n�ndaki eleman�n rengini de�i�tirir ve farenin sol butonuyla se�ebilece�iniz i�aretini verir.
Bu rengi k�rm�z� olan e�de�er noktalar�yla ayn� �ekilde �al���r. Farenin sa� butonu i�lemi keser ve bir �nceki ana men�ye d�nmenizi sa�lar.
S�radaki resim buradaki �e�itli sonu�lar� g�steriyor :
�rnek uygulama
Bir program� ��renmek i�in onu kullanmaktan daha iyi yol yoktur.
Haydi say�sal kontrol i�indeki ba�lang�� kurslar�mda kullan�d��m SEV Marchal logosundan esinlenerek bir nesne �izmeyi deneyelim.
Mécasoft DMT 10 ile a��klama yaz�lar� dahil 5 dakikadan k�sa bir s�re i�inde �izilir.
Sayfa bi�iminin yap�land�r�lmas�
Bu konu bu �rnek i�in �ok gerekli de�il ancak teknik �izim baz� genellemelere uyar.
Bu genellemeler sayfan�n bak�� a��s� ve �l�e�ini de i�eren pek �ok �eyi i�erir.
Burada DXF'ye aktarmada DMT10'dan gelen bi�imi kulland�m , d�nyadaki t�m CAD programlar�ndan yaln�zca QCad iki y�nerge ile
de�i�tirmeyi sa�lar; okur ve olu�turur. Bi�im y�klendi�inde alan�n ortas�nda bir s�f�r referans�yla �izim alan�ndaki i�aretlemenin kalkt���n� g�r�rs�n�z.
Gereksiz katmanlar�n silinmesi �nerilir, bunlar�n yeniden adland�r�lmas� ve eklenmesi ilerleyen paragraflarda anlat�lacak.
Katmanlar�n y�netimi
Yukar�da pek �ok k�menin a��k durdu�u yerde "Layer List" isimli yeri klikleyin.
Se�ili mavi k�s�m daha a��k mavi olur ve aktif maviye d�n���r. G�z ayr�ca katman�n ad�n� g�r�n�r ya da g�r�nmez olmas�n� sa�lar.
Katman�n en sa��ndaki a��k g�z pencereleri g�r�n�r yaparak listeler, kapal� g�z tam tersini yapar.
Art� i�areti listeye bir katman daha ekler , eksi i�aretindeyken se�ili katmanlar ��kar�l�r ,
, REN sembol� yeniden adlan�rmaya yarar ve trash tum bo� katmanalr� silebilir.
�imdi <Format A4> karesi ie�eren bir katmana gereksinimimiz var. <Trait> �n bak��dan �izimleri i�erir
<Annotation> katman� �izimlerle ilgili a��klay�c� detay notlar�n� i�erir.
Yatay referans tan�mlama
D�z �izgi orjin (s�f�r) noktas�ndan ge�er X ekseni �zerindeki paralel yap�y� sa�lar.
�izimimiz bu �izgiye simetrik olacak. �lk olarak <Trait> katman�n�n aktif yap�n;
sonra thickness se�imine ile geni�lik 1 ve k�rm�z� renk(point 5) ile devam edin .
<straight line><yatay(1)>< kesin koordinatlardan(2) ge�in> <r 0,0(3) girin> <sol(4) klikleyin>
60'a paralel yap�n
E�er gerekirse sa�a kliklerle menuleri silebilir ve �unlar� olu�turabilirsiniz: <straight line>< Create
parallels><enter 60> ve referans �izgisinin i�aret konumuna yakla��n. Ye�ile d�necek ve
i�aret�inin konumuna g�re QCad paralellerin referans noktas�n�n sa��nda m� yoksa solunda m� olaca��n� �nerecektir.
��aret�iyi yaca��a sola kayd�r�n ve sola klikleyin. �izgi cyan renginde olu�acakt�r.
Di�er d�z �izgilerin olu�turulmas�
QCad'in pek �ok fonksiyonu tekrarlanabilir, bunlar bir di�eri taraf�ndan �zerine yaz�lana kadar aktiftir.
bu nedenle <straight line><Create parallel><Distance of > hen�z aktiftir.
Bu 60 de�erini 50 ile de�i�tirmek i�in yeterlidir.
(Vertical 2) ve klikleyerek 50 yi 25 yap�n (Vertical 3)
ve sonra tekrar klikleyin. Bununla s�f�r noktas�nda referans al�nm�� olan(Horizontal 4) d��ey �izgiye kadar gidin.
D��eyleri �izin (5) ve (5') uzakl���n� 60 yap�n ,
sonra (6) 30 ve ensonunda (7) 40 .
logo'nun sol yar�s�n�n olu�turulmas�
Yap�y� olu�tumak i�in burada �imdi olu�turdu�umuz d�z �izgilere g�veniyoruz.
Sa� klikleyerek ana men�ye gitmeli ve <lines><multiple lines (buton:
create lines)>< passing through the intersection (Snap
automatically to..)> se�melisiniz. Bu andan sonra konumumuz i�aret�inin konumu �izgilerin kesi�di�i yerin yan�ndayken
k�rm�z� bir �emberle i�aretlenecek.
Bu kesi�im karakter segmentine ba�lamak i�in uygun ise sol klikleyin bir sonraki kesi�meye gidin ve tekrar sol klikleyin.
Segment �izilmi� oldu. Fakat fonksiyon olarak bu segmenti sonu olan bu nokta ayn� zamandan bir sonraki segmentin ba�lang�c� oluyor.
Bu s�n�rlar�n kapan���n� �izmeye yarar. Fazladan bir segment ii�in buna gereksiniminiz yoksa , sa� klik aktif butona kesme g�nderecek
fakat iptal edemeyecektir. Dolay�s�yla se�ilen profilin bu yar� taraf� i�in �izgi tipini se�meye devam edin ;
thickness 2 ve color mave like 1. noktadaki resimdeki gibi QCad10 (a�a��da). 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 �zerine sol klik
ve en sonda sa� klik. Profilin sol yar�s� haz�r. Kolay !
Sonucun d�zenlenmesi
De�i�imleri d�zenlemek olas�d�r. �izgiye bir de�i�im ya da kal�nl�k uyralay�n ya da segment silin , bunlar de�i�tirmelerdir.
Yapt���n�z de�i�imler ne olursa olsun bunlar genel yakla��mlar�d�r. �lk olarak <Edit (1)> fonksiyonunu se�in,
buradan m�mk�n olabilecek t�m de�i�imleri yapabilece�iniz bir alt men� ��kar. desired fonksiyonu se�in, �rne�in <delete objects(2)>,
bu se�im i�in bir alt men� a��l�r : contour, all entities, tag single
element... Bu de�i�imin s�n�rlar�n� belirlemenizi sa�lar.
�rne�in e�er <Tag single
element(3)> se�erseniz elementi tasarlay�n (4) ve sol klikle bu etkiyi ok ikonu �zernde (5) a��klay�n
sonra se�ili element silinsin.<(un-)tag
single element;> fonksiyonunun bir toggle oldu�una dikkat edin, e�er element �zerine kliklerseniz sonra se�ilir bir kez daha kliklerseniz
se�im iptal edilir. Bu genel se�imden belli elementlerin silinmesini sa�lar.
Kulak temellerinin yap�land�r�lmas�
Ana men�ye geri d�n�n , 1 olarak adland�rd���m�z �izgiyi siliyoruz QCad12 (below) reminde ve
<Edit><Round><Radius 10> <trimming> se�in.
Kesikli �izgilerin trimlenmesinden sonra i�aret�iyi adjustment/link 'e yak�nla�t�rarak yap�yoruz.
Qcad sonra olas� ��z�mleri �neriyor (radius 10). E�er tam noktaysa fareyi sol kliklemeniz ve
linking/adjustment '� koruman�z ve �izgiyi trimlemeniz �nerilir.
Yar� profilin yans�s�n�n yap�land�r�lmas�.
Elimizde 1/2 profil var iken di�er taraf�n� �izmek anlams�z olacakt�r bu nedenle profili simetirk olarak elde etmek yeterlidir.
<Edit><mirror objects><Tag Range><Point > se�in ve yar�profil �evresinde bir pencere �izin (resim QCad13'deki sar� kare).
Profil se�ildi: k�rm�z�ya d�n��t�.
Sa klikliyoruz: sub-menuye geri d�n�yoruz.
Ok ikonuna klikleyerek onayl�yoruz. Sabitlemek i�in sub-menu'ye geri d�n�yoruz: <Extremity
(Snap to endpoints)> se�iyoruz ve QCad13'de g�r�len 1 ve 2 noktalar�na karar veriyoruz.
"Mirror" kutusu olu�uyor. 0 de�eri girerseniz,
yar� profil ta��n�r, e�er 1 girerseniz �ifti olu�ur. Bu nedenle 1 girerek <Ok> demelisiniz. Ve profil haz�r.
G�zlerin �izimi
G�rd���m�z �eyleri kullanarak sol g�z� �izebiliriz , elbette yatay ve d��ey �izgilere (point 1).
Sonra yukar�da a��klanan profili �oklu�izgilerle �izebilirsiniz . 5 yar��apla trimleyebilirisniz (ye�il �arp�lar)
ve 25 yar��apla (magenta �arp�lar, 2 ve 3 noktalar�); son olarak yap� �izgilerini silin ve
sol g�z�n e�ini yans�lamayla sa� tarafta olu�turun (nokta 4). T�m gerekli komutlar yukar�da a��kland�.
Boyutlar�n eklenmesi
QCad a��klama notlar� uzun de�ildir: bu tolerans vermek i�in �nemlidir ya da
i�aretlenen boyut �izgileri ortas�nda bir yerlere yazmak i�in. Bu son noktan�n �nemi , karakter b�y�kl�klerinin de�i�iminin
iki refernas noktas� aras�nda sa�lanan bo�lu�a ba�l� olmas�d�r. Bu t�m �izimi farkl� cephelere verir.
O halde sahip oldu�unu za��klamalr� yapmak problem de�il : a��klama katman�ndaki konumunuzda,
"fitting line" niteli�ini se�in, �zellikle kal�nl��� 1 ve rengi di�er �izgilerden farkl� ve e�er m�mk�nse herbiri ayr� olarak olarak.
Fakat bu zorunlu de�il.<Annotation (Sub-menu
dimensions)><a��klaman�n tipi yatay ya da d�ze� ya da yar��ap...>< yap� �izgileri ya da kesi�imlerin konumlar�n� belirlemek i�in
sonnoktalama.
(Snap manually to..)>< boyut noktalama i�in Point (Snap to nothing) > se�in. Bir yoldan di�erine de�i�tirmek i�in k�sayollar kullanabilirsiniz: F <point> i�in, E
<Extremity> i�in, X < automatic intersections> i�in gibi. A, B ve C noktalar�n� (a�a��daki resimde)
boyutla a��klamak zordur.
B�lgesel bak�� (kesim): haz�rlama
2B'de �� boyutlu nesnelerin temsil edilmesi bu temsil yaln�zca nesnenin d�� hatlar�n� g�sterse bile �e�itli bak�� a��lar�ndan kesin �izim �l��tlerine g�re gerekli bir i�lemdir.
Temsili �izimlerimizde nesne kal�nl��� 20 mm ve 5mm'lik bir derinlikle �al���ld�.
Yaln�zca s�yleyebilece�imiz bunun yeterli a��kl�kta olmad��� ve kesit g�r�nt�s�n�n gerekli oldu�u.
Bunu yapmak i�in : katman olu�turun <Annotation>
ikon �zerinde a��k g�ze �ift kliklemeyle g�r�nmez olur. Katman ekleyin <cross section> katman�n y�netim men�s�nden + ile .
Kesit g�r�n�m� �l�eklerine g�re �izgi kesikli �izgilerle i�aretlenir. Bir bi�im niteli�i olarak aktif edilir ve g�z ile logomuz aras�nda 1 geni�li�inde �izilir.
(<straight line><Polyline><snap to grid
points>).
Kesit g�r�nt�s� tasla��
End�striyel �izim hernekadar kalem ve ka��tla ya da CAD ile olsa da
bak�� a��lar� aras�nda mutlaka uyum olmal�d�r. Kesit g�r�n�m� bir projeksiyon olmas�n�n yan�nda
nesnenin kesit g�r�nt�s�n� belirleyen �izgidir.
"kesit g�r�n�m�" �izim ve Taramalar
�oklu �izgilerle kesit g�r�n�m� i�in tekrar d�zg�n yap�daki �izgileri kullan�yoruz.
(resim QCad18, a�a��da). hatch i�in �izginin �zelliklerini de�i�tirin(2).
<Create hatchings(3)> se�in <Tag range> <Passing through the Point
(Snap to nothing)> ve kesit g�r�n�m� �evresinde se�ilen alana bir d�rtgen �izin(4).
Onaylay�n (5). Diyalog kutusu olan
"Create hatchings" olu�ur. hatch parametrelerini sabitliyoruz (6).
OK 'ye bas�yruz (7)ve bak�� (8) haz�r.
ve sonland�rma
Burada temsil edilen kesit g�r�n�m� end�striyel �izim kurallar� do�rultusunda olu�turulan bir cephe g�r�n�m� idi.
. Bu bak�� sa�land���ndan beri profili g�zlerin �st�nde sanal olarak kesmek ve g�z�n derinli�inde i�aretlemek zorunday�z.
��yle yapabilirsiniz :
<Straight polyline line (button line)><create lines>
�imdi �izim haz�r. Yaln�zca sayfam�zda yaz�larla doldurulacak bir kare (veri blo�u) .
< text function> ke�fetmeyi size b�rak�yorum.
Sonu�
Linux CAD-Uygulamalar� GPL olarak �ok say�da de�iller.
Bu nedenle QCad yazarlar�n� takdir etmekli ve ve bu kulln��l� program i�in te�kk�r etmeliyiz.
Cadkey, AutoCad ya da DMT gibi end�striyel uygulamalrla de�i�tirilemese bile bu �ok iyi bir e�itsel ara� ve �ok kar���k olmayan planlar i�in
iyi bir ara�. A��klama fonksiyonunun, covering/lining/boarding olmay���n�n,
(rowness, geometrical tolerances, sectional views) fonksiyonlar�n�n ve geometrik kal�nl�klar�n say�sal limit konular�n� �zlemle aras�n�z.
Fakat bu kolay ele al�� bi�imi i�in kullan��l� ve uygun aray�z i�in, g��l� linking/fitting ve hatch
fonksiyonlar�, DXF bi�imi se�imi i�in yazarlar� tebrik edebilirsiniz. Muhtemelen hen�z ke�fedemedi�im pek �ok iyi �zellik QCad 'de bulunuyor.
QCad bir yard�m sistemine sahip ama kaynak �ngilizce ve bana biraz anla��mas� zor geldi.
Bu QCad'in nas�l kolay hale getirildi�inin bir kan�t�. Her�eyi yaln�zca programla u�ra��rken ke�fettim.
S�yledi�imiz gibi, CAD'e bak�� a��s� son zamanlarda de�i�ti. 3 boyutlu nesneleri temsil eden 2 boyutlu nesneler daha az soruluyor.
Fakat 3B modellerle �al��mak tamamen form i�inde tan�mlan�yor ve boyut �e�itli ara�lar ve hacim modelleyicileri yard�m�yla sa�lan�yor.
Program planlar�, a��klay�c� notlar� say�sal kontrol makinalar�n listesini otomatik olarak olu�turuyor.
Bu programlar ProEngineer, SoldConcept,
Catia, Solid Edge ya da Think3D.... Bu ara�lar ne zaman Linux'da sa�lanacak ? Bu an i�in QCad ve CAM Expert
var, bu ticari karde� 2 boyutlu CAD ile donat�lm�� ve Mécsoft DMT10 gibi eski MS-DOS �r�nlerinde oldu�u gibi Linux alt�ndaki dos emulat�r�nde �ok iyi �al���yor.
A�a��da g�r�n�yor.
Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
2002-02-27, generated by lfparser version 2.22