[LinuxFocus-icon]
Ev  |  Eri�imd�zeni  |  ��indekiler  |  Arama

Duyumlar | Belgelikler | Ba�lant�lar | LF Nedir
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  ChineseGB  Deutsch  Francais  Italiano  Nederlands  Portugues  Russian  Turkce  Arabic  

convert to palmConvert to GutenPalm
or to PalmDoc

[Photo of the Author]
taraf�ndan Guido Socher (homepage)

Yazar hakk�nda:

Guido, L�nux'u sadece i�letim sistemlerinin nas�l �al��t���n� ��renmenin ilgin� oldu�u i�in de�il, ayn� zamanda onu tasarlayan ki�iler y�z�nden sevmektedir.



T�rk�e'ye �eviri:
Erdal MUTLU <erdal(at)linuxfocus.org>

��erik:

 

X11 ile uzaktan uygulama �al��t�rmak

[Illustration]

�zet:

Bir�ok yeni Linux kullan�c�s�, Linux alt�ndaki masa�st� ortam�n�n, ba�ka bir "Windows" sistemi oldu�unu ve sadece uygulamalar� �al��t�rmaya ve ayr� pencerelerde g�r�nt�lemeye yarad���n� d���nmektedir. Baz�lar� da, birden fazla masa�st�n�n kullanabileceklerini fark etmi�lerdir, ama hepsi bu kadarm�� gibi g�z�kmektedir. Linux alt�ndaki X Pencere Sistemi (X11) bundan �ok daha fazla �zelliklere sahiptir! Bu bir a� pencere sistemidir. Bunun ne kadar yeni ve g��l� �zellikler sundu�unu, hep beraber g�rece�iz.



 

Display (Ekran) kavram?

X Pencere sistemindeki her grafik uygulamas�, �al��t�r�ld��� zaman ilk �nce, grafik ��kt�s�n� g�nderece�i DISPLAY adl� �evre de�i�keninin i�eri�ini denetlemektedir. Bu ve X Pencere Sisteminin a� �zellikleri ile birlikte grafik ortamdaki uygulamalar� uzaktan �al��t�rma �zelli�ini olu�turmaktad�r. B�ylece, uygulaman�n �al��t��� bilgisayardaki Merkezi i�lem Biriminin (M�B=CPU) g�c�nden faydalanarak, uygulamay� ba�ka bir bilgisayardan y�netme imkan�n� elde etmi� oluruz. T�m KGA (Kullan�c� Grafik Arabirimi = GUI) sizin bulundu�unuz ve uygulamay� y�netti�iniz bilgisayarda g�z�kmektedir. �ki bilgisayar� ayn� anda kulland���n�z� fark etmiyorsunuz bile.
A� h�z�n�z burada sorun olabilir, ancak 10Mit/sn h�z�na sahip bir yerel a�, gere�inden fazlas�n� sunmaktad�r.


[run in an application remote]

Bunu neden yapmak isteyebilirsiniz?
Bir�ok "A� grafik" uygulamalas� vard�r. �e�itli �irketler, bu t�r uygulamalar�, binlerce kilimetre uzakta bulunan donan�mlar� kullanmak ve denetlemek i�in kullanmaktad�r. Bunu yaparken de, sanki oradaki bilgisayar�n ba��nda oturuyormu�sunuz gibi bir izlenim olu�maktad�r.

Birisi 1GHz, di�eri Pentium 133MHz olan iki bilgisayara sahip iseniz, h�zl� olan bilgisayar�n h�z�ndan yararlanabilirsiniz. Belkide o anda kerde�iniz, h�zl� olan bilgisayar� kullanmaktad�r. Hi� sorun de�il, ��nk� sizde ondan yararlanabilirsiniz.
[display] Bu nas�l �al��maktad�r?
T�m X Pencere sisteminde �al��an uygulamalar, gimp, xterm, konquerer, netscape, ... gibi, ger�ekte X-sunucusuna ba�lant� yapan birer a� istemci uygulamalar�d�r. X-sunucusunun i�levi, grafik don�mla haberle�mek, resimleri ekran�n�za �izmek, fareden ve tu�lardan gelen giri�leri okumakt�r. �stemciler (gimp, netscape ... gibi uygulamalar), sunucuya �er�eveleri ve tu�lar� nas�l boyamas� gerekti�ne dair komutlar g�ndermektedir. Kar��l���nda, sunucudan fare ve tu�lardan gelen olaylar� almaktad�r. Do�al olarak, bir kimliklendirmeye gereksinim vard�r, yoksa herkesin ekran� kar��abilirdi. Eri�imi denetleyen iki program vard�r:
- xhost: bu program� kullanarak, ba�ka bir bilgisayardan sizin ekran�n�za grafik ��kt�lar�n� yazma hakk� verebilirsiniz. �rnek : philosophus adl� bilgisayar�n ba��nda oturdu�unuzu varsayal�m. movietux adl� bilgisayarda �al��an herhangibir programa, sizin bilgisayar ekran�za grafik g�r�nt�lerini g�r�nt�leme hakk� vermek i�in, a�a��daki komutu kullananabilirsiniz:

xhost +movietux
Bu komut philosophus'daki bir kabuk ortam�ndan �al��t�r�lmas� gerekmektedir.


- xauth: Bu cookie (�erez) tabanl� bir kimlik denetimi y�ntemidir ve �ok daha kar���kt�r. Burada ki�i baz�nda eri�im hakk� verebilirsiniz. xhost'tan �ok daha g�venlidir. Kimlik denetimi, kullan�c�lar�n .Xauthority dosyalar�na cookie (�erez) yerle�tirerek yap�lmaktad�r. E�er, uzaktan eri�im yapan bilgisayar, bu dosyada uygun bir cookie (�erez) sahip ise, eri�ime izin verilmektedir. Oturdu�unuz, yani eri�imin yap�laca�� bilgisayaradaki (philosophus) cookie (�erez), uzaktan eri�im yapmak istedi�iniz bilgisayara (movietux) kopyalamak i�in a�a��daki y�ntemleri kullanabilirsiniz:

xauth extract - philosophus:0.0 | ssh movietux /usr/X11R6/bin/xauth merge
veya
scp ~/.Xauthority movietux:


Program (istemci) ba�lang�c�nda olan olaylar ��yledir:
  1. Hangi sunucuya ba�lanaca��n� istemci DISPLAY �evre de�i�kenini denetleyerek ��renmektedir. E�er, bu de�i�ken tan�ml� de�il ise, bulundu�u bilgisayardaki sunucuya ba�lanmaya �al���r.
  2. Sunucu ise, istemcinin g�ndermekte oldu�u resimleri g�ndermeye hakk� olup olmad���n� denetleyerek, e�er izni varsa, g�nderilen resimleri ekrana �izmektedir.
DISPLAY �evre de�i�keninin yap�s� a�a��daki gibidir:

bash:export DISPLAY=hostname:displaynumber.screennumber
tcsh:setenv DISPLAY hostname:displaynumber.screennumber

Ben burada displaynumber ve screennumber hakk�nda konu�mayaca��m. Genelde bunlar�n de�erleri 0:0 d�r. S�zgelimi bash i�in :

export DISPLAY=philosophus:0.0

 

Uzaktaki herhangibir uygulamay� ba�latmak

T�m bu teorik bilgiden sonra pratik bir �rnek verelim. Denemeniz yeter. Biz yine philosophus adl� bilgisayar�n ba��nda oturmaktay�z ve movietux adl� bilgisayarda bir program� uzaktan �al��t�rmak istiyoruz.
  1. X sunucunuza, movietux bilgisayar�ndaki programlar�n sizin ekran�n�za resim �izebilmeleri i�in, izin vermesini s�yleyin:
    xhost +movietux
  2. movietux bilgisayar�na giri� yap�n.:
    slogin -l username movietux
  3. �imdi movietux adl� bilgisayara giri� yapm�� oldunuz ve dolay�s�yla �al��t�raca��n�z her program movietux'da �al���yor olacakt�r.
  4. export DISPLAY=philosophus:0.0
  5. Herhangibir program �al��t�r�n. S�zgelimi:
    netscape &
E�er, movietux sizin bilgisayardan daha g��l� ise, netscpae html sayfalar�n�, sizin bilgisayardaki netscape'ten �ok daha h�zl� olarak g�r�nt�ledi�ini (d�zenledi�ini) fark edeceksiniz. Ayn� zamanda, netscape program�n�n yerel makinan�zda �al��t�r�lmam�� oldu�unu fark edemeyeceksiniz, ��nk� �al��ma �eklinde (fare ve klavye) hi�bir fark olmayacakt�r.
Nas�l, harika de�il mi?  

Ekran� (display) yan�n�zda g�t�rmek

Uzaktaki bir bilgisayar �zerinde program �al��t�rmak i�in izledi�iniz ad�mlar olduk�a basit olmas�na kar��n, yine de DISPLAY de�i�kenini ayarlamak i�in bir�eyler yazman�z gerekmektedir. Bu i�lemi otomatikle�tirmek m�mk�nd�r:  

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 

G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Guido Socher, FDL
LinuxFocus.org

Buray� klikleyerek hatalar� rapor edebilir ya da yorumlar�n�z� LinuxFocus'a g�nderebilirsiniz
�eviri bilgisi:
en --> -- : Guido Socher (homepage)
en --> tr: Erdal MUTLU <erdal(at)linuxfocus.org>

2002-01-11, generated by lfparser version 2.21