[LinuxFocus-icon]
<--  | Ana Sayfa  | Eri�imd�zeni  | ��indekiler  | Arama

Duyumlar | Belgelikler | Ba�lant�lar | LF Nedir
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English  Castellano  Deutsch  Francais  Nederlands  Russian  Turkce  

[Photo de l'Auteur]
John Perr
<johnperr(at)Linuxfocus.org>

Yazar hakk�nda:

Yazar, 1994 y�l�ndan beri Linux kullan�c�s� ve LinuxFocus'un Frans�z d�zenleyicilerinden biridir.



T�rk�e'ye �eviri:
Buket Benek <buket(at)be.itu.edu.tr>

��erik:

 

Unix i�letim sisteminde BASIC dili ile programlama

[Illustration]

�zet:


_________________ _________________ _________________

 

Giri�

Bilgisayar ortaminda pek �ok dilden daha sonra g�r�lmeye baslamasina ragmen, Unix olmayan pek �ok sistemde yaygin olarak daha �nceden Unix' te bulunan betik dillerinin yerine kullanilmaya baslandi. B�y�k olasilikla bu Unix kullananlarin onu nadiren tercih etmesinin asil sebebidir. Daha ilk g�nden Unix' te g��l� bir betimleme dili vardi. Diger betimleme dillerinde oldugu gibi BASIC �ogunlukla yorumlanabilenlerdendir ve karakter dizisi ile sayi arasindaki fark bir yana veri tipleri olmayan olduk�a basit bir s�zdizimi kullanir. Tarihe g�re dilin adi, basit olusundan ve �grencilere kolay �gretilmesinden kaynaklanir.

Maalesef, standartlastirilmamasi pek �ok �esidinin birbiriyle uyumsuzluguna neden oldu. Biz bile BASIC' in tasinabilir olmasini zorlastiracak kadar �ok �esidin oldugunu s�yleyebiliriz.
Bu ve benzeri engellere ragmen, dogru programcilar BASIC' in k���k programlarin �abuk gelistirilmesinde dikkate deger bir se�enek oldugunu hatirlatirlar. Uzun yillar bir ka� fare hareketi ile olusturulan grafik aray�z�n�n bulundugu Windows �esitlerindeki Tamamlanmis Gelisim Ortami (Integrated Development Environment) nedeniyle bu ger�ekten de dogruydu. Ayrica g�rsel olarak adlandirilan bu �esitler �retim uygulamalarinda macro dil olarak kullanildi ki bazi insanlarin kullanim oraninin artmasina veya bazilarinin da hi� kullanmamasina neden olan budur.
Burada, Linux' ta bulunan bazi �esitlerini ve ya en azindan en iyi bilinenlerini inceleyecegiz ve karsilastirmaya �alisacagiz.

 

Biraz tarih

Kbasic belgesinde bulunan Andrea M. Marconi's tarih�esinden:

 

BASIC'in do�u�u

BASIC dili (Beginners All-Purpose Symbolic Instruction Code) 1964' te New Hampshire' deki (USA) Dartmouth kolejinde yaratildi ve orada John G. Kemeney (1926-93) ile Thomas E. Kurtz (1928-) tarafindan gelistirildi. Kemeney ilk olarak Manhattan Projesi' nde (1945) �alisti. Daha sonra (1948-49) Albert Einstein'in assistani olarak �alistigi sirada 1956 yilinda Kurtz ile Dartmouth' ta tanisti.

Ikisi birlikte basitlestirilmis yeni bir programlama dili �zerinde �alismaya basladilar. Darsimco ve DOPE olarak adlandirilan dil �alismalarindan sonra, asagidaki �zelliklere sahip bir dilin �alismalarina y�neldiler:

  1. Genel kullanilabilen
  2. Kolay kullanilabilen
  3. Esnek
  4. Birbiriyle Etkilesimli
  5. Hatalari kolay ayiklanabilen
  6. Etkili
  7. Donanimdan bagimsiz
  8. Isletim Sisteminden bagimsiz

Bunlari ger�eklestirebilmek i�in FORTRAN ve ALGOL' dan basladilar. Son �esidi "Dartmouth BASIC" olarak adlandirildi ve 14 tane talimati mevcuttu. "Dartmouth BASIC", derlenmis olan bir �esitti ve zamanina g�re olduk�a hizliydi.

Kemeney ve Kurtz' un �alismalari 1 Mayis 1964 sabah saat 4'te iki BASIC programi Dartmouth Koleji' nin Genel Elektrik 225 UC' sinde ayni anda �alistiginda sonu� vermis oldu.

 

BASIC'in b�y�mesi

Kemeney ve Kurtz buluslari i�in bir patent ayarlamayip ortak kullanima a�tilar. Bu, dilin gelismesini ve �esitlerinin artmasini sagladi. Ilk kullanicilar arasinda Dartmouth' a GE-255 satan Genel Elektrik bulunmaktadir.

Gordon Eubanks (the CEO of Symantec) 1970' te E-BASIC' in meydana �ikardigi pek �ok BASIC �esitlerinin k�k�d�r. java' nin bug�n yaptigi gibi pseudo code(sahte kod) kullandi. Daha sonra CBASIC ve diger �esitlere ve en sonunda 1974' te standartlari belirlemek i�in ANSI' ye ulasildi. 1978' de BASIC' in olduk�a genis bir kullanimi oldugu zamanlarda bunlara devam edilmedi.

Bu zamanlarda (1975), Bob Albrecht ve Dennis Allison tarafindan TinyBASIC yaratildi. 2Kb RAM ile �alisabiliyordu. Ilk derlenmis BASIC te g�r�l�r. William H. Gates III (1955-, aka Bill) ve Paul Allen (1953-) tarafindan gelistirildi. Bilgisayar yapimcilari makinelerinin ROM' larina BASIC' in bir kopyasini tanitmaya basladilar. 70' lerin sonunda ilk kisisel bilgisayar kendi BASIC �esidine sahipti:

 

BASIC' in gelisimi

80' lerin basindan itibaren BASIC' in tarihi bilgisayarlardan biri ile baglantili devam etti. Iki �r�n piyasaya hakimdi. IBM, yorumlanmis ROM' da bulunan fakat esnek olan PC-DOS' la BASIC A' yi destekler. MS-DOS, Gee-Witz BASIC (veya GW)' i destekler.
1984' te Microsoft' un BASIC derleyicisi ortaya �ikar ve Microsoft BASIC Profosyonel Gelisim Sistemi 7.1 ile 1985' te baslayip 1990' da duran QuickBasic serilerinin arasindaki pek �ok �esit bunu takip eder.

Grafik aray�zlerini i�eren isletim sitemleri dile tekrar degisiklik getirir. Grafik aray�zlerinin yaratilmasini saglayan Visual BASIC ortaya �ikar. Visual BASIC bir nesne dili olma iddiasindadir ki bu pek �ok programcilar tarafindan tartisilmisir. Fakat son zamanlardaki bir arastirmaya g�re Windows 9x i�in gelistirilen programin %90' i Visual BASIC kullanir.

 

BASIC' in Bug�n�

Linux' ta bulunan BASIC sayisi hakkinda bir arastirma yaparsak, daha fazlasi veya azi ileri seviye olan yarim d�zine kadar proje bulabiliriz. Sourceforge' de download sayilari �zerinden bir siniflandirma veren "Basic D�k�m�" bulunmaktadir:

Sourceforge.net' te EN �OK indirilen �esitler

  1. XBasic
  2. SmallBASIC
  3. wxBasic
  4. GNU/Liberty Basic
  5. YaBASIC
  6. X11-Basic

Gnome ve KDE' nin birlikte Visual Basic yerine ge�ecek bir projelerinin oldugunu �grendik. Ayrica, Richard Stallman' in VB' nin yerine bagimsiz bir alternatife ihtiya� olundugu konusunda "the register"' a mektup' ta 10 Subat 2002' de bir konusmasi bulunmaktadir.
GNU markasindaki tek BASIC projesi olan GLBCC (GNU/Liberty Basic Compiler Collection)' nin yazari Anthony Liguori (ajl13-at-bellatantic.net) de souceforge sahiplik yaptigi GLBCC' nin internet sayfasinda (lbpp.sourceforge.net) bunu sormaktadir.

Dilin olanaklari ve aray�zleri hakkinda bir fikre sahip olmak i�in farkli BASIC' lere bakalim:

 

XBasic

XBasic, en iyi kullanici aray�zlerinden birine sahip olan gelisim ortamidir. Bir IDE' dir yani grafiksel bir yapi saglayan araci, hata ayiklayici ve bir derleyicisi vardir. "Nokta komut" sistemi, ana pencerenin �st sol kismindaki yazi alanina nokta ile biten komutlar yazarak aray�zleri y�netmek i�in mouse yerine klavye kullanilmasina olanak verir:

XBasic
XBasic, Resim 1a: Ana Pencere

XBasic math
XBasic, Resim 1b: Matematik uygulamasi

�zelliklerine bakildiginda, XBasic grafik aray�zlerini ve pek �ok uzantilari programlayacak t�m gerekli k�t�phaneleri i�erir. C dilinde yazilan fonksiyonlari �agirma �zelliklerine bakildiginda ise tip tanimlamasi, degisken birlikleri veya k�t�phane yaratilmasi gibi bazi �zellikleri mevcuttur.
Son olarak, XBasic Windows veya Linux i�in GPL altinda bulunmaktadir: http://www.xbasic.org


 

SmallBASIC

SmallBASIC, Win32, Linux ve PalmOS i�in yazi modundaki yorumlayicidir. Gelistirici kismi hakkinda diger OS' lere baglanmayi kuvvetlendirmek i�in iyi d�k�man vardir. Yorumlayici farkli aray�zler i�in derlenebilir:

Yazi veya grafik modunda �alisabilir. Asagidaki �rnek System_infos.bas programinda �alisabilir:

 

Metin ortam�

$ sbasic  System_info.bas
SmallBASIC version 0.8.2, use -h for help
http://smallbasic.sourceforge.net

VMT Initialization...
File: System_info.bas
Section: Main
PASS1: Line 24; finished
SB-MemMgr: Maximum use of memory: 30KB

PASS2: Node 3/3
Creating byte-code...
Variables  20
Labels     0
Proc/Func  0
Code size  707

System Information

OS:     Unix/Linux version 2.4.18-6mdk (quintela @ bi.mandrakesoft.com)
       (gcc version 2.96 20000731 (Mandrake Linux 8.2 2.96-0.76mdk))
       #1 Fri Mar 15 02:59:08 CET 2002 204018
SB:     802
Display 99x58
Colors  16
Font:   1x1

Total free memory: 127728 KB
Stack size: 127728 KB
Largest free memory block: 127728 KB

 * DONE *

SB-MemMgr: Maximum use of memory: 30KB
$
 

Grafik ortam�

   $ sbasic -g  System_info.bas
   SmallBASIC version 0.8.2, use -h for help
   http://smallbasic.sourceforge.net


   VMT Initialization...
   File: System_info.bas
   Section: Main
   PASS1: Line 24; finished
   SB-MemMgr: Maximum use of memory: 30KB

   PASS2: Node 3/3
   Creating byte-code...
   Variables  20
   Labels     0
   Proc/Func  0
   Code size  707

   SB-MemMgr: Maximum use of memory: 30KB
   $

SmallBASIC
2. Resim: SmallBASIC. SDL grafik ortam�.

SmallBASIC dili yeteri kadar basit ve BASIC' ten bekleyebileceginiz standart fonksiyonlara yakindir. Grafik fonksiyonlari' nda yeni hi� bir sey yoktur ve yukarida bahsedilen herhangi bir OS' te �alisabilen klasik RECTANGLE ve CIRCLE komutlarini bulabilirsiniz. Degiskenlerin tipleri yoktur.
Bununla beraber SmallBasic, eski TINYBasic ve QuickBasic ile uyumlu olup PalmOS ile �ok iyi b�t�nlesmistir.
http://smallbasic.sourceforge.net' te bulunmaktadir.

 

wxBasic

wxBasic' in Quick Basic �zelliklerine ve awk' de bulunan birlesik dizi gibi bazi Unix ayrintilarina sahip olarak tasarlanmistir. K���k boyutta bir yorumlayicidir: floppy diske sigar. D�k�mani tamdir ve 138 sayfalik bir pdf el kitabi olarak bulunur. X Window ve windows i�in program yazmayi saglayan grafik k�t�phanesi vardir. Bu dil en azindan grafiksel dizayni i�in C++ gibi nesne y�nelimli dillere yakindir. Fakat, grafiksel aray�zler elle d�zenlenmelidir. Bu BASIC i�in b�t�nlestirilmis bir gelistirim aray�z� mevcut degildir.

 // My first wxBasic demo...
 option explicit

 // create the window
 dim frame=new wxFrame(0,-1,"wxBasic App",wxPoint(10,10),wxSize(300,200))
 frame.Centre()

 // place a panel in the window
 dim panel = new wxPanel(frame, -1)

 // add a status bar
 dim sBar = frame.CreateStatusBar( 1 )
 sBar.SetStatusText("wxBasic Frame Demo")

 // attach a menubar to the window
 dim mBar = new wxMenuBar()
 frame.SetMenuBar(mBar)

 // build the "File" dropdown menu
 dim mFile = new wxMenu()
 mBar.Append(mFile,"&File")

 // populate it
 mFile.Append(wxID_NEW, "&New", "Creates a new file")
 mFile.Append(wxID_OPEN, "&Open", "Loads an existing file from disk")
 mFile.Append(wxID_SAVE, "&Save", "Saves current file")
 mFile.Append(wxID_SAVEAS, "Save &As", "Saves current file with new name")
 mFile.AppendSeparator()
 mFile.Append(wxID_EXIT, "&Exit", "Exit Application")

 // build the "Edit" dropdown menu
 etc.....

wxBasic

wxBasic
3. Resim: wxBasic: �rnek programlardan biri

�nternet sayfas�: http://wxbasic.sourceforge.net

 

GNU/Liberty Basic

GLBCC (GNU Liberty Basic Compiler Collection) olarak ta adlandirilan bir derleyicidir. Daha dogrusu C++' i derlemeden �nce C' ye d�n�st�ren C++ derleyicileri gibi BASIC' i C' ye d�n�st�ren C GNU gcc derleyici aray�z�d�r. Adindan da anlasilacagi gibi bu derleyici Liberty BASIC diline 100% uyumlu olarak olusturulmustur. Liberty BASIC 90' larda Windows platformlarinda g�r�lmeye baslayanlardan bir tanesidir ve adindan dolayi serbest olarak bulundugundan olduk�a basarili olmustur. Hakkinda daha fazla bilgi i�in y�ksek niteliklerinden �vg�yle bahseden internet sayfasina bakabilirsiniz. Bu dil serbest olarak bulunmaz fakat Liberty BASIC' in �cretsiz bir Windows �esidi internet sayfasindan indirilebilir.

Windows ve Linux i�in de GLBCC derleyicisi bulunmaktadir ve herhangi bir programlama dilinde yazilmis programlar kadar hizli oldugu s�ylenen yalniz basina �alistirilabilenler vardir. Yazarlar, GLBCC ile derlenen Liberty BASIC' in Visual BASIC' le hiz a�isindan komik bir karsilastirmasi yapildigini s�ylerler.

Linux' ta GLBCC' yi y�klemek olduk�a basittir ve arsivi a�mak i�in sadece klasik bir "tar" komutu ile y�klemeye baslamak i�in "make install" komutuna ihtiya� duyulur.
Program, normal modda komut satiri ile kullanilir, "glbcc hello.bas" yazarak asagidaki gibi bir �ikti elde edilir:

$ glbcc
/usr/local/bin/lbpp -I/usr/local/lib/glbcc-lib/0.0.7/include -o out.c hello.bas
gcc -g -I/usr/local/lib/glbcc-lib/0.0.7/include `gnome-config --cflags gnomeui`
    -o hello out.c /usr/local/lib/glbcc-lib/0.0.7/lib/lbcrt0.o
    -L/usr/local/lib/glbcc-lib/0.0.7/lib -lLB
    -lm `gnome-config --libs gnomeui`
$ ls -l hello*
-rwxr-xr-x  1 john  john  339671 oct 13 21:55 hello
-rw-r--r--  1 john  john      22 avr 14 17:41 hello.bas
$ cat hello.bas
print "Hello, world!"
$ ./hello
Hello, world!

Parametresiz kullanildiginda bir grafik diyalogu a�arak kullaniciya BASIC dosyasinin ve olusturulacak �alistirilabilir �iktinin adini sorar. Programin girilen adi kendiliginden Windows' ta .exe uzantisi ile, Linux'ta uzantisiz olarak �iktiya eklenir

GNU/Liberty Basic
4. Resim: GNU/Liberty Basic

BASIC bir dil olarak eksiksizdir ve grafiksel aray�z GTK k�t�phaneleri tabanlidir. Isin komik tarafi GLBCC' nin de BASIC' te yazilmis olmasidir.

 

YaBASIC

Unix ve Windows i�in diger bir BASIC �esidi

Bir yorumlayicinin �zelliklerini g�stermesine ragmen bir yorumlayici degildir. Daha �ok bir derleyicidir: islemek i�in bir kaynak kodu verdiginizde, onu derler ve b�ylece makina koduna d�n�st�rerek aninda �alistirir. YaBasic, komut satirindan �alistirilir. Arg�man olarak dosya adini alir ve tanimladigimiz gibi dosyayi �alistirir. Arg�mansiz asagidaki �rnekte oldugu gibi yorumlayici moduna ge�er:

$ yabasic
Enter your program, type RETURN twice when done.
for i=1 to 10
   print i,"hello, world"
next i

1hello, world
2hello, world
3hello, world
4hello, world
5hello, world
6hello, world
7hello, world
8hello, world
9hello, world
10hello, world
$

Bu �alisma yoluyla dosyanin ilk satirina "#!/bin/yabasic" yazarak (Unix kabuklarindaki klasik �zellik) YaBasic ile Unix betikleri veya CGI betikleri bile yazilabilir ve dosya �alistirilabilir hale getirilebilir.

Bir dil olarak, degisken tiplerinin bulunmadigi Quick BASIC' e yakin standart bir BASIC' tir. Karakter dizileri ve sayilari ayirmak i�in degisken adlarinin sonunda $ karakterini kullanilir. Nesne y�nelimli programlarin �zellikleri bulunmaz fakat OS' e g�re sizi X11 ve Windows i�in grafik moduna ulastiran kendi k�t�phanelerinizi ve talimatlarinizi yaratabilirsiniz. Perl ve PHP' de bulunan yararli split() fonksiyonu, 80' lerde yapilanmis programlama ortaya �iktigindan beri BASIC' te bulunan FOR, WHILE, REPEAT UNTIL d�ng�leri ve IF ELSE ENDIF ifadeleri de bulunmaktadir.

 

X11-BASIC

X11-BASIC X11 grafik �zellikleriyle birlikte yapilanmis bir BASIC yorumlayicisidir. Atari ST' de bulunan GFA BASIC' in �zelliklerini kullanir. Atari ST GEM/TOS sisteminde kullanilan BASIC' ten (80' lerin sonunda) Unix' e bir ge�istir. Bir yorumlayici olarak veya betikler, CGI' lar yazmak i�in kullanilabilir. Yalniz basina �alistirilabilir dosyalar (statik mod) veya 200 KB' lik X11 basic k�t�phanesine baglanabilen �alistirilabilir dosyalar (dnamik mod) yaratmak i�in pseudo (sahte) derleyicisi mevcuttur. Bir pseudo (sahte) derleyicidir. ��nk�, sonu� dosyasi CPU tarafindan direk olarak �alistirilan makine kodunu tutmak yerine BASIC' in yorumlayicisiyla birlikte sikistirilmis halini tutar. Bu pseudo (sahte) derleyici X11-BASIC' te yazilmistir.
BASIC' in dili olduk�a zengin, yapilanmis ve degisken tiplidir (tamsayi, ondalikli sayi, d�z yazi, dizi, DOGRU YANLIS tipi). Hafizaya ulasmak i�in C malloc() gibi veya dizilerden olusturulan matrislerin �arpimi gibi komutlar mevcuttur.
Grafik talimatlari Atari ST GFA BASIC ile aynidir fakat ancak simdi X' te benzer sonu�lar alinir. �rnegin, MENU komutlari grafik penceresinde bir men� yaratir. Yorumlayici bazi yerleri hala Almanca olan d�k�man ve pek �ok �rnek ile donanmistir. Giris islemlerinin hala tamamlanmamis olmasi ve saglanan �rneklerde bile hatalarin bulunmasi onun i�in dezavantajdir. Bu yorumlayicinin BASIC dilinin hedefledigi kullanici kategorisi tarafindan kolaylikla kullanilmak i�in beta versiyonu gibi davrandigini d�s�nelim.

$ xbasic
***************************************************************
*               xbasic                 V. 1.07                *
*                    by Markus Hoffmann 1997-2002 (c)         *
*                                                             *
* version date:           Wed Sep 25 10:26:29 CEST 2002       *
* library V. 1.07 date:   Wed Sep 25 10:26:29 CEST 2002       *
***************************************************************
X11 Basic: yorumlay�c�n�n evi

�nternet sayfas�: http://www-cip.physik.uni-bonn.de/~hoffmann/X11-Basic/

 

HBasic

Iste ilk bakista iyi bir etki yaratan bir BASIC. Hem pek �ok olanagi var hem de 7.7 MB b�y�kl�g�nde d�k�mantasyonu. Trolltech internet sayfasinda (http://www.troll.no) mevcut olan y�kleme eger yeni bir Linux dagitim markaniz yoksa Qt-3.* gerektirir. Yeni olmasina ragmen (0.8 versiyonu) bir programcinin hayal edebilecegi t�m �zellikleri saglayan tam bir gelisim ortamidir.

HBasic yazarlari: "HBasic' in su andaki versiyonu BASIC gelistiriciler tarafindan kullanilacak kadar sabit degildir. ilk 1.0 sabit versiyonu i�in beklemek zorundalar." diye uyarmaktadir.

hbasic
Resim 5:Hbasic
 

GNOME Basic

GNOME Basic Visual Basic, VBA, VBscript ve diger ilgili diller ile 100% uyumlu olmayi ama�layan projedir. Ilk �nceleri gnumeric' ten �alistirilabilir VBA makrolari yapmak i�in uygun g�r�ld� fakat beklenmeyen degisiklikler y�z�nden sadece bir takim formlari �alistirabilir, VB kodunun b�y�k bir kismini kontrol eder ve tek ASPleri �alistirir. BONOBO' ya daha iyi uyumuyla birlikte tam bir MS uyumlu ortam beklenebilir.
Simdilik, Gnome Basic Gnome projesi i�in VB uyumlu �zellikler saglama girisimi i�erisindedir. �zellikle �retimsel uygulamalar i�in(VBA).
Proje hala alpha �ncesi durumdadir ve Gnome Projesi gelistirenleri i�in ayrilmalidir.

�nternet sayfas�: http://www.gnome.org/gb/

 

KBasic

KBasic, diger bir Visual Basic uyumlu BASIC gelistirme girisimidir. Gelistirenler ilk 1.0 sabit versiyonunu 2003 yazinda serbest birakmayi ummaktadirlar. Simdilik, gelisme i�in ayrilmis tek bir uyumsuz versiyonu bulunmaktadir. Kdevelop ortamini kullanmalidir.

Asagida indirilebilen �esidinin nasil g�r�ld�g� bulunmaktadir:
$ kbasic1 --help
Usage: kbasic1 [OPTION]... FILE
      --help                  display this help and exit
  -V, --version               print version information and exit
  -c, --copyright             print copyright information and exit
$ kbasic1 -V

KBasic version 0.8

Copyright (C) 2000, 2001, 2002 The KBasic Team
This is free software; see the source for copying conditions.  There is NO
warranty; not even for MERCHANTABILITY or FITNESS FOR A PARTICULAR PURPOSE,
to the extent permitted by law.

Visit us on http://www.kbasic.org/

$kbasic1 hello.bas
-- scan --

LINE 00001 PRINT STRING "Hello, world!" EOL
LINE 00002 END

-- parse --

STRING in line 1
EOL in line 1
parsed PRINT

parsed END


-- interpret --

0000:  KBASIC   KBASIC
0006:  VER      1.000000
0011:  OPTION R OFF
0013:  JMP      36
0036:  DIM_STAT "Hello, world!", 1
0055:  JMP      18
0018:  PUSHS    1 , " Hello, world! "
0023:  PRINT
Hello, world!
0034:  END      execution ended

G�rd�g�n�z gibi kbasic �alisir fakat m�dahale edilebilir degildir. Yorumlayicinin hata ayiklayici mesajlari ve yaratilan assembly kodu simdilik ka�inilmazdir.

�nternet sayfas�: http://www.kbasic.org

 

Sonu�

BASIC' in yorumlayici ve derleyicisini incelememiz bize bu konuda bilgi kazandirdi. Her seyden �nce bu itibardan d�sm�s dilin yorumlayici modunda da �alisan perl, python, Tcl/Tk ve php gibi rakiplari sayesinde olduk�a g�venilir olarak �alistigi Unix sistemlerinde bile hala bulundugu g�r�ld�. Serbest yazilim gelistiricileri arasinda bu dilin yarattigi etki �nemlidir. Proje sayisi olduk�a fazladir ve hepsi de aktiftir. Talep muhtemelen y�sektir ve bu, serbest yazilim gelistirilmesine ve serbest Unixlere BASIC programcilarini etkileyerek katkida bulunur.
Windows sistemlerde VisualBasic Microsoft OS, ASP' lere ve verimlilige olan tamamlayiciligi sayesinde yaygin olarak kullanilmaktadir. Bunun yaninda test ettigimiz pek �ok BASIC �esidi her iki platformda da �alismasinin yanisira bazen diger bir ka� sistemde de �alisir.
BASIC hala bazi engellerle karsilasmaktadir. Standardinin olmamasi pek �ok �esidin birbiriyle uyumsuz olmasina neden olur. VisualBasic' i mevcut standartlara eklemek i�in tasarlanmis Gnome Basic veya KBasic gibi projeler eger VB serbest olsaydi iyi olabilirdi. Monopol belki de bu duruma uygundur...
BASIC gelistiricileri i�in, dogru bir se�im vardir ve bazi ara�lar olduk�a �ndedir. IDE olarak HBasic de �mit vericidir. Sabit bir versiyonu beklerken XBasic en basarili olandir. Bunlarin yaninda smallbasic ve yabasic, sistem tarafindan saglanan bir �ok ��z�m arasindan se�ilen CGI ve betik yazmak i�in kullanilan Unix' e yeni ge�mis versiyonlardir. GLBCC de bunu saglar ancak GCC ile derlenebilen program yaratma avantaji da vardir. IDE yoksunlugundan ve bundan dolayi kolay hata ayiklanamamasindan bu ara� ile b�y�k programlar gelistirip korumak zor olacaktir. Son olarak hi� bir kategoride bulunmayan wx-Basic' in, garfik aray�zleri yaratmak gibi bazi avantajlari vardir.
Bu BASIC �esitleri tekrar derleme geregi olmadan OS bir sistemden baska bir sisteme kolayca tasinabilirler. A�ik�asi bir �ogu Win32 ve Unix platformlarinda bulunmaktadir.
BASIC gelistiricisinin zor isi amacina ulasmak i�in dogru araci se�mektir.

 

Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz

Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
 talkback page 

<--, Bu say�n�n ana sayfas�na gider

G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© John Perr, FDL
LinuxFocus.org
�eviri bilgisi:
fr --> -- : John Perr <johnperr(at)Linuxfocus.org>
fr --> en: Georges Tarbouriech <gt(at)Linuxfocus.org>
en --> tr: Buket Benek <buket(at)be.itu.edu.tr>

2003-10-21, generated by lfparser version 2.43