Katja Socher <katja(at)linuxfocus.org>
Yazar hakk�nda:
Katja LinuxFocus'un Alman edit�r�d�r. Tux, bilgisayar grafikleri, film & foto�raf ve
denizden ho�lan�r. Anasayfas�na buradan eri�ebilirsiniz .
T�rk�e'ye �eviri:
Devrim M�ftahi <devrim_m(at)web.de>
��erik:
|
Dia, bir ak�� �izgesi (diyagram�) �izim program�
�zet:
Bu yaz�da, bir ak�� �izgesi �izim program� olan dia'ya bir g�z ataca��z.
_________________ _________________ _________________
|
Dia nedir?
Dia, de�i�ik t�rde �izgeler yaratmak i�in yaz�lm�� bir programd�r. Dia, sunum
programlar�n�n yetersiz kald�klar� yerlerde, yani �e�itli ama�lara y�nelik olan ve
t�m �nemli bi�im ve �zel anlaml� �ekiller i�eren i�ler i�in kullan�lmaktad�r.
Program�n son s�r�m� 0.93 d�r.
E�ear, �imdiye kadar Linux alt�nda ba�ka yaz�l�mlarla �al��d�ysan�z, s�zgelimi Gimp,
dia ile �al��mak size �ok kolay gelecektir.
Bir ak�� �izgesi nas�l yap�l�r
Biz burada Dia'n�n b�t�n �zelliklerini g�steremiyece�iz. Ama e�er,
www.gnome.org/projects/dia sayfas�na girerseniz, orada bu yaz�da a��klanm�� ve
a��klanmam�� olan se�eneklerin �ok g�zel belgelemesini bulabilirsiniz.
Dia'yi e�er hen�z ba�latmad�ysan�z, ba�lat�n. �imdi bir ara� �ubu�u g�receksiniz.
"File" men�s�nden "open file" ile yeni bir dosya ya da olan bir dosyay� a�abilirsiniz.
Bir program�n i�erisinde istedi�iniz kadar �izge a�abilir, birinden di�erine
kopyala ve yap��t�r yapabilirsiniz. Ben bunu �ok kullan��l� buluyorum. S�zgelimi, var olan bir
�izgede bulunan b�l�mleri tekrar kullanmak istiyorsan�z kopyala ve yap��t�r yap�n.
�izgelerinizden hangisinin sizce en iyisi oldu�unu bulabilmek i�in de�i�ik versiyonlar
arasindan se�iminizi b�ylece daha kolay yapabilirsiniz. E�er, karma��k bir �izgeniz
varsa ve katmanlarla �al��mak istemiyorsan�z, �izgenizi b�l�m b�l�m tasarlay�p
istede�iniz zaman kopyala ve yap��t�r y�ntemiyle ile birle�tirebilirsiniz..
"New"a bas�nca yeni bo� bir �izge olu�ur ve sizde �al��maya ba�layabilirsiniz.
"File" men�s� alt�nda metin ekleme ve bunun gibi genel nesneleri bulabilirsiniz.
E�er, "Assorted"a basarsan�z bir a��l�r (pop up) men�s� kar��n�za ��kar ve orada b�t�n �zel
nesne olanaklar�n� bulabilirsiniz. B�t�n bu nesneleri bir �izge i�erisinde de
kullanabilirsiniz. Ak�� �izgesi �ekillerini kullanabilmek i�in "Flowchart"a bas�n.
Bu ilk �izgemizde, genel g�r�n�� ve i�erikleriyle ilgilenelim. Bunlar� bitirdikten
sonra tasar�m de�i�ikliklerini �izgenin son a�amas�nda yapaca��z.
Yal�n bir �izgede, sadece karar ve �nceden tan�mlanm�� s�re� kutular�na gereksinimimiz vard�r.
Sonra, onlar� metinle a��klay�p oklarla birle�tirece�iz. �imdi, ara� �ubu�undan bir
karar kutusuna t�klad�ktan sonra bo� �izgenin herhangi bir yerine t�klay�n. �izgenin
i�erisinde Gimp'teki gibi �al��abilirsiniz. Bir nesneye farenin sol tu�uyla
t�klamak onu se�mek demektir. Sa� tu�una t�klamak ise, size de�i�ik se�enekli bir men�
sunar. E�er farenin orta tu�uyla t�klarsan�z, bazen ba�ka se�enekler de g�r�r�s�n�z.
S�zgelimi, bir nesneyi yatay ve dikey �ekilde �evirmek ya da bir �izgi veya e�riye bir k��e veya par�a ekelemek vs
gibi i�lemler yap�labilir.
�imdi �izgede ilk nesneniz olu�tu. Bu nesne "flowchart" men�s�nden oldu�u i�in yaz�
yaz�labilecek b�l�m� var. (Olmayan di�er nesnelere Ana men�den T'ye bas�p bir yaz�
nesnesi olu�turup onu daha sonra di�er istedi�iniz bir nesne ile birle�tirebilirsiniz.
Bunun i�in iki nesneyi, fare ile onlar� i�ine alan b�y�k bir kutu �izerek se�in ve
"Objects" --> "Align"� t�klayip, yaz�n�n nesne i�erisinde hangi hizaya gelece�ine
karar verin.).
Gereksiminiz olan b�t�n nesneleri �izgenize yaz�lar�yla beraber ekleyin. Nesneleri
birbirleri ile birle�tirmek i�in bir �ok �izgi t�rlerinden se�im yapabilirsiniz.
Tabii ki �izgenize ba�l� olarak, size yarayan en iyi �izgiyi kolayl�kla bulacaks�n�z.
Ana men�de, a�a��da, �izginin genel g�r�n���n� se�ebilirsiniz. E�er, bir ok nesnesi
isterseniz a�a��da sa� taraftan sadece oku se�meniz yeterli olacakt�r.
E�er, �izginizi "snap to grid" istiyorsan�z Ana men�den File men�s�ne gidin.
Orada "Preferences" adl� bir hane bulacaks�n�z. E�er, d�z �izgilerin "snap to grid"
olmas�n� istiyorsan�z, "Grid lines" alt�nda "snap to"yu se�iniz. Daha sonra
�izgenizi bir dosya.dia ad� alt�nda "Save as" ile kaydediniz. �imdi �izgenizi
kapat�p tekrar a��n. (Yapt���n�z de�i�iklikler sadece daha sonradan a�t���n�z veya
yaratt���n�z �izgelerde g�z�kecektir.) E�er, �imdi bir �izgenize �izgi eklersiniz,
onlar kafes �izgilerine d�z ve uygun bir �ekilde yarat�lacakt�r. �zellikle �izgenizi
yaz�c�dan bast�rmak istedi�iniz zaman, "snap to grid" �izgilerinizin g�l�n� g�z�kmelerini
engelleyecektir.
Basit bir �izge i�in gereksinim duyaca��n�z her�ey bu kadard�r.
Kolayd�, �yle de�il mi? �imdi �izgenizin tasar�m� �zerinde �al��abilirsiniz.
De�i�ik tasar�mlar denemek istiyorsan�z ve dosyan�z� daha kaydetmediyseniz,
�imdi onu .dia uzant�l� bir dosya olarak kay�t edin.
�izgemizi daha vurgulu hale getirmek i�in neler yapabilece�imize bir bakalim.
S�zgelimi, yaz�lar�n rengini de�i�tirelim. Bunun i�in bir �ok se�enek vard�r. Bir
kutunun yaz�s�n� de�i�tirmek i�in o kutuyu farenin sol tu�uyla se�iniz, sonra orta
tu�la "Properties"i (�zellikler) se�in. Yaz� �eklini �izgi ve yaz� rengini, yaz� tipini (En azindan
�� yaz� tipi s�rekli vard�r, sans, serif ve monospace ve ba�ka postscript yaz�
t�rleri "font requester" ile eklenebilir.), b�y�kl���n� ve do�rultusunu (sol, orta, sa�)
de�i�tirebilece�iniz bir men� kar��n�za ��kar.
E�er, bir �ok nesnenin rengini ayn� anda de�i�tirmek istiyorsan�z, o nesneleri beraberce
se�ip �izgenin i�inde sa� tu�la--> Objects--> Group ile gruplay�n, �imdi b�t�n nesnelerin
yaz�s�n� veya g�r�n�s�n� sa� tu�a basarak Objects--> Properties ile de�i�tirebilirsiniz.
(Bundan sonra yaratm�� oldu�unuz nesnelerin �zelliklerini de�i�tirmek i�in hep
"Properties" e gitmek zorundas�n�z).
Nesneleri en iyi �ekilde se�mek onunlar�n tipine ba�l�d�r. S�zgelimi e�er, b�t�n karar
kutular�n�n �izgi geni�li�ini de�i�tirmek istiyorsan�z, b�t�n bu t�r nesneleri se�mek
zorundas�n�z. Bunun i�in de bu t�rdeki bir nesneyi se�ip sa� tu�la Select--> Same Type �
t�klay�n�z. �imdi �izgenizdeki b�t�n karar kutular� se�ildi. Bunun gibi daha ba�ka
se�enekler vard�r. Bunlar� program kitapc���n� okuyarak ��renebilirsiniz. Ama e�er,
bunlar�n hi�biri olmazsa shift tu�una bas�l� iken teker teker her nesneyi se�ebilirsiniz.
�rnek olarak ben, LinuxFocus'da nas�l g�rev alabilece�inizi g�steren bir �izge
haz�rlad�m:
|
Resmi b�y�tmek istiyorsan�z, �zerine bas�n�z |
�izgenize png, jpg, gif gibi normal resim bi�imleri ekleyebilmek i�in ilk �nce resim
simgesine daha sonra da �izgenize bas�n�z. Size "Broken image" (k�r�k resim) ad� alt�nda bir se�enek
kar��n�za ��kacakt�r. �imdi orta tu�a ve "Properties"e bas�p dosyalar�n�z aras�ndan bir resim
se�ebilirsiniz. "Ok" (tamam) veya "Apply" (uygula) tu�una bast�ktan sonra, resim �izgenize eklenmi�
olmu� olacaktir.
�izgenizi resim t�r�nde kaydetmek i�in File--> Export a gidip, dosyan�za
bir ad ve istedi�iniz uzant�y�, s�zgelimi png verin ve "ok"u t�klay�n�z. Yeni bir
pencerede resmin b�y�kl��� size sunulacakt�r. Resminizi burada b�y�t�p k���ltebilirsiniz.
Ama e�er, resminizi �ok k���lt�rseniz yaz�lar�n�z okunamaz hale gelebilir. E�er, �izgenizini
belirli bir b�y�kl�kte okunabilir hale getirmek istiyorsan�z onu daha �izerken kenardaki
mavi �izgilere dikkat edin. Onlar bir sayfan�n boyutlar�n� ifade eder.
Bir �izgeyi yaz�c�dan bast�rmak i�in File--> Page Setup a gidip, orada �izgeyi scale (�l�eklendir)
ile k���ltebilirsiniz.
Bence dia program�, �izge yaratmak i�in �ok yararl� bir yaz�l�md�r.
Ne yaz�k ki, nesnelerin serbest bir �ekilde d�nme olas�l�klar� yok. Baz� nesneler yatay
ve dikey bi�imde d�nd�r�lebiliyorlar, ama burada daha fazla se�eneklerin olmas� �ok daha
iyi olurdu. Dia'nin sanaldoku sayfas�ndaki bilgiye g�re, yaz�l�mc�lar bu konu �zerinde
zaten �al���yormu� ve program ileriki s�r�mlerinde bu �zelliklerin yer almas� olas�d�r.
Bazen "undo" (geri al) tu�u �al��m�yor ve hatta bazen program ��k�yor. Ancak, program�n
hen�z 1.x s�r�m� bile olmad��� g�z �n�nde bulundurulursa, bu zaman i�erisinde dia'n�n m�kemmel bir
program olaca��n�n i�aretidir.
Dia ile mutlu �izimler!
Kaynak�a
Bu yaz� i�in g�r�� bildiriminde bulunabilirsiniz
Her yaz� kendi g�r�� bildirim sayfas�na sahiptir. Bu sayfaya yorumlar�n�z� yazabilir ve di�er okuyucular�n yorumlar�na bakabilirsiniz.
<--, Bu say�n�n ana sayfas�na gider
2004-07-30, generated by lfparser version 2.43