Bu makalenin: Castellano Deutsch English Français Nederlands Russian Turkce |
by Egon Willighagen Yazar hakk�nda: 1999 y�l�nda Hollanda LF tak�m�na kat�ld� ve bu y�l�n baslar�nda 2. edit�r oldu. Nijmegen �niversitesinde Kimya Bilimleri b�l�m�nde ��renci.Baskebol oynamay� ve y�r�y�� yapmay� seviyor. �cerik: |
�zet :
Bu yazi Pdf dok�manlari gelistirmek i�in DocBook'un nasil kullanilacagini anlatmaktadir ve DocBook makalelerini ve ara�larini degistirip Pdf dok�manlarina �evirmek i�in ihtiyaciniz olan ara�lari kapsayacaktir. Burada sadece ihtiyaciniz olan yazilim ara�larini isimlendirdiginden ve onlari nasil kuracaginizi anlatmadigindan, bu makale deneyimli Linux kullanicilari i�in tasarlanmistir.
Yazinin ilk b�l�m�nde docbook dok�manlarinin bi�imi �zerine yogunlasilacaktir. DocBook dok�manlari tanitildigi zaman , bunlari Acrobat ile g�r�nt�lenebilen pdf bi�imine �evirebilmek i�in gerekli olan ara�lari a�iklamaya �alisacagim.
DocBook [1] dok�manlari g�stermek/belirtmek i�in gelistirilen bir SGML uygulamasidir ; HTML 'in web dok�manlarini belirtmesi gibi. HTML 'den farkli olarak, DocBook dok�manin d�zeni hakkinda bilgi vermez. Bu nedenle DocBook dok�maninin g�r�nt�lenmeden �nce baska bir bi�ime �evrilmesi gerekir. Baska bi�imlere �evirme belirli bir modeli DocBook dok�manina uygulama ile yapilir
Sonlara dogru bu d�n�s�m� yapmak i�in hangi modelleri kullanmak zorunda oldugunuz ve modele hangi ara�larin uygulanacagi a�iklanacaktir. �nce, dok�manlarin nasil bir araya getirilecegini g�recegiz.
DocBook iki �esit dok�mani belirtebilir : yazilar ve kitaplar. Prensipte ikisi de ayni oldugundan , yazi g�sterimini �rnek olarak g�sterecegim. Basit bir yazi dok�mani g�stermeden �nce DocBook ile ilgili birka� temel prensip
DocBook bir SGML uygulamasidir; HTML gibi. Fakat DocBook'un XML bi�im de vardir. XML tipi daha kurallara baglidir fakat okunmadi daha kolaydir. Bu nedenle �grenmesi daha kolaydir. XML'in kendisi SGML uygulamasi oldugundan t�m SGML ara�lari kullanilabilir. SGML ile XML arasindaki temel farklar sunlardir:
�nemli formaliteleri g�rd�kten sonra DocBook'ta yazi yazmaya baslayabiliriz.
<?xml version="1.0"?> <article> <title>Writing DocBook articles</title> <artheader> <abstract> This article describes how you can use DocBook to develop PDF documents and will cover tools you need to edit DocBook articles and tools to translate them to PDF documents. </abstract> <author> <firstname>Egon</firstname> <surname>Willighagen</surname> </author> <date></date> </artheader> </article>
Bu zor degil. Basligi , ne zaman yazildigi ve yazarin adi olan kisa bir yazi ile baslayalim.
Bir sonraki adim, yaziya b�l�m elemanlarini kullanarak b�l�mler eklemektir.
<?xml version="1.0"?> <article> <title>Writing DocBook articles</title> <artheader> ... the articles header ... </artheader> <section> <title>Introduction</title> </section> ... other sections ... </article>
Su anda yaziya giris b�l�m� ekledik. Eklenebilecek b�l�m elemanlari sonu�lar, yorumlar veya baska b�l�mler olabilir.
B�t�n yazilar para elemanlari i�erirler; HTML' in p elemani gibi:
<section> <title>Introduction</title> <para> DocBook is an SGML application developed to markup documents, just like HTML marks up webdocuments. </para> </section>
Fakat yazinin yaninda baska elemanlar da m�mk�nd�r. Bu b�l�m�n geri kalaninda �rnekler, listeler, resimler ,vb ... yaziya nasil eklenecegi g�sterilmektedir.
�rneklerin Eklenmesi�rnekler �rnek elemanlarinin kullanimi ile eklenebilir ; asagida verilen �rnek programda oldugu gibi :
<example> <title>Perl program that converts an XML document into a HTML page.</title> <programlisting> #!/usr/bin/perl -w use diagnostics; use strict; use XML::XSLT; my $XSLTparser = XML::XSLT->new(); $XSLTparser->open_project ("file.xml", "stylesheet.xsl", "FILE", "FILE"); $XSLTparser->process_project; $XSLTparser->print_result(); </programlisting> </example>Fakat �rnekler yazi,resim ve baska bilgiler de i�erebilirler. Listeler Ekleme
HTML' de oldugu gibi DocBook da liste i�ermektedir. Listeler madde seklinde yazilmis liste elemanlari ile tanimlanirlar ve bir ya da daha fazla liste elemani i�erebilirler.
<itemizedlist> <listitem> <para>an item</para> </listitem> <listitem> <para>another item</para> </listitem> <listitem> <para>and again an item</para> </listitem> </itemizedlist>Burada para elemani yaziyi da i�erebilir. Yazi her zaman bu elemani birlikte i�ermek zorundadir.
Listeler siralanabilirler. Bu durumda sirali liste elemanlari madde seklinde yazilmis liste elemanlari yerine kullanilabilir. Numara parametresi eklenerek sayilarin tipi de belirlenebilir (e.g. <orderedlist numeration="Arabic">)
Resim EklemekG�r�nt�ler de yaziya eklenebilir:
<mediaobject> <imageobject> <imagedata fileref="some_picture.gif" format="gif"/> </imageobject> <textobject> <para> If you were not using <productname>Lynx</productname> you could now see a picture. </para> </textobject> </mediaobject>Resmin yaninda yazi da verilebilir. Ger�ekte film de eklenebilirdi. DocBook dok�manini Pdf dok�manina �eviren model proses�r� , en iyi araci se�ecektir. Bu b�y�k bir olasilikla resim olacaktir.
Ayrica lynx kelimesinin isaretleyici oldugu da not edilmelidir. Bu d�zenin bilgiden ayrildigi ; g�r�n�s�n spesifik oldugu bir isaretleme dilidir. Bu makale; Lynx'in, Lynx isminin �r�n� oldugunu anlatir. Bu model sayfasi daha sonra �r�n adini �zel bir g�r�n�mle g�sterilemsi gerekti�ini tarif eder; �rnegin italik takip eden b�l�mde kelimeler i�in bazi ek isaretleyiciler g�recegiz.
Belirtme S�zc�kleriResim �rneginde g�sterildigi gibi , kelimelerin kendileri belirtece sahip olabilir. Asagidaki tabloda bazi isaret edici elemanlar verilmistir:
Eleman | Tanimi |
---|---|
abbrev | Kisaltmayi bir periyot takip eder.
�rnek: <para><abbrev>e.g.</abbrev> means for example.</para> |
acronym | Esanlamli
�rnek: <para><acronym>DSM</acronym> (chemical company) means "De StaatsMijnen" (=The State Mines).</para> |
Elektronik Posta Adresi
�rnek: <para>My email is <email>egon.w@linuxfocus.org</email></para> | |
keyword | Bir makalenin anahtar kelimesi
�rnek: <para>In my humble opinion <keyword>chemistry</keyword> is very important.</para> |
DocBook elemanlar� ile ilgili k�sa bir giri�ten sonra , �imdi s�ra Pdf dok�man� yapmaya geldi.
Elimizdeki DocBook dok�manini bir�ok bi�ime �evirebiliriz. Pdf'in yaninda, dok�mani Word Perfect, Word, Star Writer ya da diger yazim programlari ile okunabilecek bir internet sitesine, Postscript dok�manina, Tex dosyasina veya RTF'a (Rich Text Format) �evirebiliriz. Ama bu makalede yalnizca Pdf bi�imine �evirmekle ilgilenecegiz.
DocBook Vi ya da Nedit gibi herhangi bir edit�rle yazilabilir.
Daha da iyisi Emacs'tir: Norman Walsh DocBook i�in bazi kullanisli y�ntemler ekleyen
ana bir model yazmistir,
[3]
eleman isimlerini tamamlamak veya template elemanlari eklemek gibi
Kendi test yazinizi yapmak disinda , bu yazida verilen �rnekleri i�eren
benim versiyonumu
da indirebilirsiniz.
Bu makalenin basinda a�iklandigi gibi, DocBook 'u Pdf bi�imine �evirmek i�in bizim hem bir modele hem de bu modeli kullanan ara�lara ihtiyacimiz var. Bu model DocBook makalesini tabii ki direkt olarak Pdf bi�imine �evirmez. Arada bir Tex adimi vardir. Kullandigimiz model Norman Walsh'un [4] DSSSL'de yazilmis DocBook Modelidir
Modeli kullanabilmek i�in DSSSL modeline �evirmemiz bunun i�in de DSSSL prosesor�ne sahip olmamiz gerekir. Bu prosesor Jade'dir [5] Ve James Clark tarafindan gelistirilmistir (bu araci desteklemeyi birakmistir). Bunun yerine OpenJade[6] konmustur.
Benim Debian sistemim Walsh'�n Mod�ler Model Sayfas�nda Pdf'e d�n���m, /usr/lib/sgml/stylesheets/dsssl/docbook/nwalsh/print/ i�ine Jade i�in "-d" parametresi ile y�klenmistir. "-t" se�ene�i Jade'e Tex'i arka planda kullanmas�n� s�yler
egonw@localhost> ls -al total 3 -rw-r--r-- 1 egonw egonw 2887 Apr 8 22:06 docbook_article.xml egonw@localhost> jade -t tex -d /usr/lib/sgml/stylesheets/dsssl/docbook/nwalsh/print/docbook.dsl docbook_article.xml egonw@localhost> ls -al total 21 -rw-r--r-- 1 egonw egonw 2887 Apr 8 22:06 docbook_article.xml -rw-r--r-- 1 egonw egonw 17701 Apr 8 22:29 docbook_article.texG�rd�g�n�z gibi Jade Tex dosyalari olusturur. Bu Tex dosyasi daha sonra JadeTex paketinde bulunan pdfjadetex araci ile PDF dosyasina �evrilir [7]:
egonw@localhost> ls -al total 21 -rw-r--r-- 1 egonw egonw 2887 Apr 8 22:06 docbook_article.xml -rw-r--r-- 1 egonw egonw 17701 Apr 8 22:29 docbook_article.tex egonw@localhost> pdfjadetex docbook_article.texbu g�zel bir docbook_article.pdf olusturur. Her sayfanin basina yazi ba�ligi eklemek gibi bir �ok d�zenleme yapilabilir ve program listelemek i�in farkli fontlar kullanilabilir. DocBook ile �alismaya basladigim zaman Hangi kombinasyonlara sahip oldugumu anlamakla zaman harcadim. Bu yazi sadece tek bir kombinasyonu g�steriyor
DocBookXML dili �ok kapsamlidir.Bu baska formatlara �evrilebilir anlamina gelir.Bu yazi sadece �ok kisa bir giris yapmistir.Bu yazi i�in ; sorular yazisma sayfasina postalanabilir.Daha fazla bilgi i�in [8] ve [9] referanslara gidilebilir. Son referans tamamen docbook ile yazilmistir.
Bu yazida yer almayan Fakat DocBook ile m�mk�n olan ileri konular :
|
Webpages maintained by the LinuxFocus Editor
team
© Egon Willighagen LinuxFocus.org 2000 Click here to report a fault or send a comment to Linuxfocus |
2000-07-20, generated by lfparser version 1.7