|
|
Bu makalenin farkl� dillerde bulundu�u adresler: English Castellano ChineseGB Deutsch Francais Italiano Nederlands Portugues Turkce |
taraf�ndan Egon Willighagen <egonw(at)linuxfocus.org> Yazar hakk�nda: Nijmegen �niversitesi'nde kimya �zerine y�ksek lisans yapmistir ve doktorasini ayni �niversitede molek�ler sunum �zerine yapmistir. Basketbol oynar ve Java uygulamalari programlar. T�rk�e'ye �eviri: E. Fatih Yetkin <fatih(at)be.itu.edu.tr> ��erik: |
�zet:
Bu makalede, DocBook XML belgelerinin d�zenlenmesi i�in Kate ve Kate'in XML eklentilerinin kullan�m� aktar�lmaktad�r.
A��k kaynak XML d�zenlemesi, uzun zamand�r bir sorun halindedir. �nsanlar, do�ru XML �retecek ve tercihen ��kt�s�n� an�nda g�sterebilecek d�zenleyicilere gereksinim duymaktad�rlar.Bunu yapabilen d�zenleyiciler olmas�na kar��n bunlar ticari yaz�l�mlard�r. A��k Kaynak d�nyas�nda varolan az say�daki yaz�l�mlar g�zel bir �nizleme olana�� sunmazlar ancak ge�erli XML belgeleri �retebilirler ve bu belgeler i�indeki bile�enler hakk�nda size do�ru �nerilerde bulunabilirler.
Elbette Emacs ve onun DocBook'un bask�n modu olduk�a iyi �al��maktad�r (bkz: DocBook article)Bu �zel modda belge i�erisinde halihaz�rda varolan bile�enlere ba�l� olarak yeni bile�enlerin se�ilmesine olanak tan�maktad�r ve sekmenin sonlanmas�n� bu bilgiye dayand�rmaktad�r.
Ancak bu makalede bunlardan bahsetmeyece�iz. DocBook XML d�zenleyicisi yerine Kate'in tan�t�m�n� yapaca��z.
Kate, KDE masa�st� ortam�n�n d�zenleyicilerinden biridir.�ok say�da dosya a�ma i�lemine izin vermekte ve XML dahil pek �ok yap� i�in dizim renklendirmesi yapabilmektedir.Ayr�ca Daniel Naber taraf�ndan ge�ti�imiz sene ge�erli XML belgeleri �retmenize yard�mc� olabilecek bir XML eklentisi geli�tirilmi�tir. KDE 3.0 ile bu eklenti Kate i�in kde-addon pakedi i�indedir.E�er KDE 3.0'�n addon pakedi hen�z y�klenmemi�se a�a��dakileri yaparak y�kleme i�lemini ger�ekleyebilirsiniz.
./configure --prefix=/path/where/your/kde3/is/installed make sudo make install
Y�kleme i�lemi tamamland�ktan sonra hala, Kate'i bundan haberdar etmeniz gerekmektedir.Bunu yapmak i�in, "Configure Kate" sekmesinden "Settings" men�s�n� a�man�z gerekmektedir. Burada eklenti y�neticisinde y�kl� olan eklentiler aras�na XML eklentisini yerle�tirebilirsiniz.
Meta DTD, Norman Walsh'�n SourceForge.net adresinden elde edilebilecek olan dtdparser pakedi kullan�larak olu�turulur.
Ben uyarlanm�� bir s�r�m olan 2.0beta6'y� kulland�m. �rne�in, dtparse program�n�n ilk sat�r�ndaki yolu kendi Perl kurulumumun oldu�u yeri g�sterecek �ekilde uyarlamak gerekti. Program� �al��t�rd�ktan sonraki ekran ��kt�s� ise a�a��daki gibi oldu: I
> ./dtdparse /path/to/docbookx.dtd Public ID: unknown System ID: /usr/share/sgml/docbook/dtd/xml/4.1.2/docbookx.dtd SGML declaration: unknown, using defaults for xml and namecase Loading dbnotnx.mod Loading dbcentx.mod Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamsa.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamsb.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamsc.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamsn.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamso.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOamsr.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISObox.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOcyr1.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOcyr2.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOdia.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOgrk1.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOgrk2.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOgrk3.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOgrk4.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOlat1.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOlat2.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOnum.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOpub.ent Loading /usr/share/sgml/entities/xml-iso-entities-8879.1986/ISOtech.ent Loading dbpoolx.mod Loading calstblx.dtd Loading dbhierx.mod Loading dbgenent.mod Parse complete. Writing docbookx.dtd.xml... Done.
Y�klenenlerin say�s�n�n ne denli �ok oldu�una dikkat ediniz. Bunun nedeni Meta DTD'nin 1.63 Mibibyte b�y�k olmas�d�r. Ama bir XSLT i�lemcisi ile (�rne�in xsltproc) kde-addon pakedinden basitle�tirilmi� bir simplify_dtd.xsl ile bu b�y�kl�k 0.96 MiB 'a kadar d���r�lebilmektedir.
> xsltproc simplify_dtd.xsl docbookx.dtd.xml > docbook-xml-4.1.2.dtd.xml
Sonu�ta elde edilen docbook-xml-4.1.2.dtd.xml dosyas� /path/to/kde3/share/apps/katexmltools/ dizinine kopyalan�r. Buradaki /path/to adresi bilgisayar�n�zdaki KDE3'�n�z�n y�kl� oldu�u yeri belirlemektedir. XML eklentisi yeni bir Meta DTD dosyas� atan�rken soraca�� i�in ana dizin de ayn� i�i g�rebilir.
Yeni bir DocBook XML belgesine ba�larken, Meta DTD atanmaya ihtiya� duyar. Bu i�lem, "XML Plugin" men�s�nden "Assign meta DTD" se�ilerek yap�l�r. Bu se�imden sonra, kullanmak isteyece�iniz DTD'yi se�ece�iniz bir dosya se�im kutusu gelecektir. Bu �rnekte, biz Docbook XML 4.1.2 Meta DTD'yi se�ece�iz.
Yeni olarak, bo� belgeye "<book>" yazaca��z. Eleman� kapamak i�in ise F11 kullan�lacakt�r. E�er dizim renklendirme modu kendili�inden a��lmam��sa, "Document" sekmesinden "Highlight Mode" 'u se�erek elle de a�abilirsiniz. XML dizim renklendirmesi "Markup" alt men�s�n�n i�erisindedir.
"Book" bile�eninin ne tip niteliklerinin oldu�unu belirtmemi� oldu�umuzdan, imleci "book" kelimesinin sonuna getirip Ctrl+Return tu�lar�na bast���m�zda bile�en i�in olas� t�m niteliklerin listesi yeni bir ekranda gelecektir.
�mleci "'in kenar�na getirerek Ctrl+Return'a basmam�z halinde ise �ayet DTD i�inde tan�ml� bir nitelik ise t�m olas� de�erleri listelenecektir. Bu durum "id" niteli�i i�in denenmi�tir.
Niteli�i belirledikten sonra a�a��daki DocBook XML koduna sahip oluruz:
<book id="SomeID"> </book>
�mleci "kitap" etiketinin ba�lang�c� ile sonu aras�nda tutar ve Ctrl+Return tu�lar�na basarsak yeni bir pencere i�erisinde "book" etiketinin olas� �ocuk bile�enleri listesini elde ederiz.�rne�in, "title" bile�eni i�in:
Bu eklentinin bir eksik yan� sadece �ocuk bile�enler ile ilgi- lenmesidir. �rne�in DTD, birden fazla ba�l�kl� bile�enlere izin vermez ama XML eklentiniz sizi bu durum kar��s�nda uyarmayacakt�r. Eklenti do�rulay�c� bir opsiyona hen�z sahip olmad���ndan yanl�� belgeler �retmek �ok kolay bir haldedir.
Eklentinin i�levselli�i a�a��daki tablo ile verilmi�tir.
G�rev | Komut |
XML'i yerle�tir (bile�enler ve nitelikler) | Ctrl+Return |
Gir� Yap | F10 |
Etiketi Kapa | F11 |
KDE projesi kendi belgelemesi i�in de DocBook'u kullanmaktad�r. B�ylellikle XML eklentisi �ntan�ml� olarak KDE i�in �zelle�tirilmi� bir DocBook s�r�m� ile gelmektedir.
DocBook,belgelerin i�ine matematiksel yap�lar�n da yerle�tirilmesine olanak tan�yan MathML 'i de desteklemektedir. MathML i�eren DocBook'lar� do�rulamak i�in bir DTD s�r�m� iletisinden edinilebilir.
DocBook i�erisinde kullan�labilecek SVG i�in DTD hen�z maalesef yoktur. Ancak �al��malar s�rmektedir.
Kate'in XML eklentisini kullanmak i�in "dtdparse" ile t�mle�tirilmi� yeni bir Meta DTD'ye ihtiya� olacakt�r.
Kate'in XML eklentisi size en �ok DocBook XML belgelerini d�zenlemekte yard�mc� olacakt�r. Hen�z m�kemmel de�il, ancak geli�tirilmekte oldu�unu g�z�n�nde tutmak gerekli. KDE 3.0 ile pek �ok insana ula�m��t�r.
|
G�rsely�re sayfalar�n�n bak�m�, LinuxFocus Edit�rleri taraf�ndan yap�lmaktad�r
© Egon Willighagen, FDL LinuxFocus.org |
�eviri bilgisi:
|
2002-09-23, generated by lfparser version 2.31